Nowe wyzwania dla władz lokalnych. Rola stowarzyszeń władz lokalnych we współpracy rozwojowej (2016)

Projekt współfinansowany przez Fundusz Wyszehradzki, w którym Związek Miast Polskich uczestniczył od kwietnia 2015 roku na zaproszenie Słowackiego Związku Miast. W ciągu 12 miesięcy związki samorządowe z krajów Grupy Wyszehradzkiej przekazywały swojej doświadczenia i dobre praktyki w
zarządzaniu społecznościami lokalnymi samorządowcom z Gruzji, Mołdawii i Ukrainy. Wizyty studyjne do miast i gmin w Polsce, Czechach, na Słowacji, Węgrzech były przykładem współczesnego podejścia do kierowania jednostkami samorządu terytorialnego i korzystania ze środków unijnych.
W ramach wizyty studyjnej w lipcu 2015 delegacja przedstawicieli samorządów z Ukrainy, Mołdawii i Gruzji odwiedziła Jasło. W programie znalazła się organizacja usług publicznych w mieście i doświadczenia w zarządzaniu samorządem. Uczestnicy zobaczyli też obiekty zrewitalizowane przy udziale środków unijnych. Projekt „Jasielska Strefa Usług Publicznych”, zrealizowany przez Jasło wraz z gminami powiatu jasielskiego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego stanowił kluczowy punkt wizyty. Zintegrowana partycypacyjna strategia usług publicznych która powstała w ramach 2-letnego projektu jest nie tylko punktem wyjścia do ubiegania się o kolejne środki unijne ale przede
wszystkim kompleksowym spojrzeniem na usługi publiczne które niezależnie od wielkości samorządu i zasobności miejskiej kasy powinny być świadczone na najwyższym poziomie.
Kolejnym etapem projektu była wizyta studyjna do Gruzji. Związek Miast Polskich reprezentowały w niej
dwie osoby – przedstawiciel Urzędu Miasta Bełchatowa oraz Piły. Podczas pobytu uczestnicy mieli okazję podzielić się swoimi doświadczeniami ale też zapoznać się z zasadami funkcjonowania samorządów lokalnych w Gruzji oraz ich współpracą z władzami centralnymi. Obok Tbilisi odwiedzono także Rustavi, Marneuli, Bolnisi i Dmanisi. Planowanie przestrzenne, budżety gminne czy ochrona środowiska to tematy które najbardziej interesowały Gruzinów. Jak się okazało tamtejsze samorządy
także zmagają się z problemami dotyczącymi migracji ludzi młodych, edukacji ale również równouprawnienia kobiet czy programów wsparcia. W konferencji podsumowującej projekt, która odbyła się w Bratysławie w połowie kwietnia wzięło udział 50 przedstawicieli samorządów i
stowarzyszeń władz lokalnych z Czech, Węgier, Słowacji, Polski, Mołdawii, Gruzji i Ukrainy. Dyskutowano o możliwościach wspierania współpracy rozwojowej przez Grupę Wyszehradzką. Przedstawiono też dobre praktyki w zarządzaniu miastami w krajach wyszehradzkich. Znajdą się
one w publikacji wydanej w ramach projektu. Wśród polskich przykładów znajdą się Jasielska Strefa Usług Publicznych oraz bezpieczeństwo energetyczne jako jedno z najważniejszych wyzwań samorządów – na przykładzie Piły.

Wsparcie przygotowania kampanii promującej reformy decentralizacyjny na Ukrainie (2015)

Projekt objął przygotowanie i przeprowadzenie dwu 2-dniowych warsztatów na Ukrainie. Pierwszy odbył się w Kijowie, drugi w Odessie. W trakcie warsztatów przeprowadzono analizę dotychczasowych działań Związku Miast Ukrainy w zakresie promocji reform oraz na podstawie przekazanych przez stronę polską doświadczeń i wypracowanych wniosków, dokonano uszczegółowienia planu promocji. Konkretne produkty promocyjne (spoty TV, plakaty, strona www reformy) wypracowano bezpośrednio po warsztacie przez ZMU już bez udziału polskich ekspertów. Efektem drugiego warsztatu było przygotowanie projektu Strategii szkoleń dla samorządów ukraińskich. Docelowo dokument ten ma być sektorowym programem operacyjnym do Strategii Rozwoju ZMU, uchwalonej w 2013 r. Przygotowana Strategia określa cele programu szkoleń, grupy docelowe, tematykę planowanych szkoleń oraz zarys sposobu realizacji. Warsztaty na Ukrainie, z udziałem polskich ekspertów, adresowanych do pracowników centrali i oddziałów regionalnych Związku Miast Ukrainy (ZMU) oraz merów ukraińskich miast, którzy najaktywniej uczestniczyli w wizytach studyjnych w Polsce przeprowadzonych w ramach wcześniejszych projektów (2014, 2015), których gospodarzami były miasta członkowskie Związku Miast Polskich oraz Śląskiego Związku Gmin i Powiatów. Projekt otrzymał dofinansowanie Fundacji Edukacja dla Demokracji w ramach programu RITA – Przemiany w regionie – finansowanego ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.

Miasta w transferze polskiego doświadczenia decentralizacji na Ukrainę (2015)

Projekt realizowany był ze środków MSZ, w kontekście obchodów 25-lecia samorządności w Polsce. Był odpowiedzią na jeden z priorytetów polskiej polityki zagranicznej, tj. promocji polskiego dorobku jak i transferu naszych doświadczeń transformacji ustrojowej, w tym decentralizacji, do krajów, które później podjęły podobne działania, szczególnie Ukrainy. Projekt łączył element lokalnych debat w miastach nad znaczeniem pomocy dla Ukrainy z przekazaniem Ukraińcom praktycznej wiedzy i wypracowaniem planu systemowej współpracy miast. Projekt realizowany był ze wsparciem środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP, w ramach Wsparcia samorządowego i obywatelskiego wymiaru polskiej polityki zagranicznej 2015. Partnerami projektu byli Związek Miast Ukrainy, Śląski Związek Gmin i Powiatów oraz Związek Powiatów Polskich
W ramach projektu miasta polskie przyjęły po 2 przedstawicieli samorządów ukraińskich, w ramach wizyt studyjnych poświęconych przekazaniu doświadczeń polskich reform, wykorzystania programów przedakcesyjnych i praktycznej prezentacji kompetencji polskich samorządów. Ukraińscy i polscy samorządowcy uczestniczyli także w konferencji podsumowującej, której celem było zebranie wniosków z wizyt studyjnych, w kontekście potrzeb strony ukraińskiej, wypracowanie rekomendacji dla dalszych działań strony polskiej i sformułowanie założeń programu wsparcia decentralizacji na Ukrainie. Podczas warsztatu metodologicznego, kończącego projekt zespół polskich i ukraińskich ekspertów i samorządowców, przy udziale przedstawicieli MSZ opracował krótki dokument zawierający rekomendacje.

Przygotowanie ukraińskich samorządów do wdrożenia reform decentralizacyjnych i stowarzyszenia z UE (2014- 2015)

Projekt był wspólną inicjatywą Związku Miast Polskich i Śląskiego Związku Gmin i Powiatów. Rozpoczęte w 2014 r. przedsięwzięcie współfinansowane było ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i jej Programu Study Tours to Poland. Po stronie ukraińskiej partnerem był Związek Miast Ukrainy. W ramach sześciu wizyt studyjnych w 2014 i 2015 r. Polskę odwiedziło 120 samorządowców ukraińskich z 83 miast Ukrainy. Gościło ich 60 miast i gmin w Polsce.
Wizyty studyjne rozpoczynały się spotkaniami wprowadzającymi, podczas których ukraińskim gościom prezentowano proces decentralizacji w Polsce, założenia polityki regionalnej, znaczenie rozwoju ruchów obywatelskich, budowania społeczeństwa obywatelskiego, i ich roli w procesie polskich przemian, a także polskie doświadczenia wykorzystania środków przedakcesyjnych i założenia polskiej pomocy rozwojowej i kierunków działań w celu wsparciu reform na Ukrainie. Cztery z sześciu spotkań odbyły się w Pałacu Prezydenckim i zorganizowane zostały we współpracy i przy wsparciu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Niejednokrotnie uczestniczyli w nich również przedstawiciele Ambasady Ukrainy w Polsce, w tym Ambasador Andrii Deshchytsia. Gospodarzami kilkudniowych wizyt studyjnych były polskie miasta i gminy, członkowie Związku Miast Polskich oraz Śląskiego Związku Gmin i Powiatów. Gościem Związku Miast Polskich była także przedstawicielka Związku Miast Ukrainy zaangażowana w realizację projektu.
Celem projektu było przygotowanie szerokiej grupy samorządowców ukraińskich do wdrożenia zaplanowanych reform decentralizacyjnych oraz absorpcji dotacji unijnych na rozwój (odpowiednik środków przedakcesyjnych w Polsce). Efektem długofalowym ma być wzmocnienie obrazu samorządu w oczach społeczeństwa ukraińskiego, podniesienie jakości, dostępności i efektywność lokalnych usług publicznych, a także ograniczenie skali zjawisk korupcyjnych. Projekt wpisuje się m.in. w inicjatywę Prezydenta RP dot. polskiej pomocy dla Ukrainy oraz rządowy program wspierania reform na Ukrainie.

Gra o Budżet. Aktywizacja obywateli Lublina w zakresie budżetu partycypacyjnego (2014-2015)

Projekt realizowany w partnerstwie z Centrum Rozwiązań Systemowych, Gminą Lublin i islandzką Citizens Foundation w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG, promował aktywny udział lublinian w ustalaniu miejskiego budżetu.
Osią projektu była gra symulacyjna zainspirowana grą “Budget Games” stworzoną przez Luke'a Hohmanna z Innovation Games® (USA). Pierwsze rozgrywki pełnej wersji gry odbyły się we wrześniu 2014 roku i poprzedziły głosowanie na projekty budżetu obywatelskiego w Lublinie. Po modyfikacjach grę będą mogły wykorzystać również inne miasta.
W ramach projektu powstała publikacja „Gra o budżet – Narzędzia zwiększające partycypację w zarządzaniu miastem”.

Dekada członkostwa Polski w Unii Europejskiej (2014)

W kolejnej edycji „Wsparcia samorządowego i obywatelskiego wymiaru polskiej polityki zagranicznej 2014” Związek Miast Polskich otrzymał dotację Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP, na realizację projektu „Dekada członkostwa Polski w UE – jacy byliśmy, kim jesteśmy, dokąd zmierzamy?”. Przedsięwzięcie było realizowane we współpracy ze Związkiem Powiatów Polskich (ZPP), Związkiem Gmin Wiejskich RP (ZGW RP), Gazetą Samorządu i Administracji (GSiA), Serwisem Samorządowym PAP, Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży (PNWM). Honorowy patronat nad projektem objęła Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE).
Działania w ramach projektu koncentrowały się na przypadającym w 2014 r. jubileuszu 10-lecia członkostwa Polski w UE oraz wyborach do Parlamentu Europejskiego. Celem projektu było nie tylko dokonanie bilansu, ale także przekazanie doświadczeń polskiej transformacji politycznej, gospodarczej i społecznej innym krajom, w tym przechodzącym proces demokratyzacji i budowy społeczeństwa obywatelskiego. Ponadto jeden z komponentów zaadresowany był do młodzieży, co rozszerzyło grupę odbiorców o młodych obywateli.
Jednym z elementów było przygotowanie specjalnego numeru „Samorządu Miejskiego”, poświęconego relacjom z wydarzeń obchodów jubileuszu 10-lecia członkostwa Polski w UE, w miastach polskich. Opracowany został w oparciu o „Kalendarz obchodów 10-lecia akcesji w miastach członkowskich ZMP”, przygotowany w 2013 r. w ramach realizacji projektu „Samorządy lokalne a Unia Europejska – w przeddzień 10-lecia akcesji”, realizowanego ze wsparciem MSZ. Zaplanowane przez miasta wydarzenia miały w dużej mierze na celu, pokazanie jak przystąpienie do UE zmieniło jakość życia społeczności lokalnej. W numerze poruszony został także temat wyniku wyborów do Parlamentu Europejskiego z komentarzami, mapą wyników.
Zaplanowano także międzynarodową debatę „10 lat po największym rozszerzeniu UE – perspektywa lokalna i regionalna”, która odbyła się podczas posiedzenia Komitetu Politycznego Rady Gmin i Regionów Europy (CEMR), w Łodzi. Celem debaty było ukazanie 10-lat członkostwa Polski w UE oraz jego wpływu na pozycję Polski na arenie międzynarodowej, a także, z uwagi na udział przedstawicieli wszystkich krajów członkowskich, próba dokonania bilansu największego rozszerzenia. Do udziału w debacie oprócz członków Komitetu Politycznego CEMR zaproszeni zostali przedstawiciele polskich samorządów. Partnerem w przygotowaniu debaty był Związek Powiatów Polskich, który podobnie jak ZMP jest członkiem CEMR.
Kolejne działanie zaadresowane zostało do młodych mieszkańców polskich miast i gmin. Adresatami ogólnopolskiego konkursu na materiał prasowy „Młodzież o członkostwie Polski w Unii Europejskiej”, byli uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Zwycięskie prace wyłonione przez jury zostały opublikowane w formie dodatku do Gazety Samorządu i Administracji oraz w Serwisie Samorządowym PAP i wydaniu internetowym Samorządu Miejskiego.

Laboratorium Budżetu Partycypacyjnego (2013-2015)

Związek Miast Polskich wraz z Fundacją Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” oraz Institute of Governance and Public Policies przy Uniwersytecie Autonomicznym w Barcelonie zrealizował projekt "Laboratorium budżetu partycypacyjnego”, którego celem było m.in. wzmocnienie administracji samorządowej, organizacji pozarządowych i aktywnych obywateli zaangażowanych w realizację budżetów partycypacyjnych.
W ramach projektu odbyło się szereg seminariów dla początkujących i zaawansowanych samorządów realizujących w swoich miastach budżety partycypacyjne. Spotkania przyniosły praktyczne wskazówki przydatne w dalszym rozwoju mechanizmów
włączania mieszkańców w procesy decyzyjne.

Samorządy lokalne a Unia Europejska (2013)

Projekt zrealizował Związek Miast Polskich, we współpracy z Instytutem Spraw Publicznych, Związkiem Powiatów Polskich i Związkiem Gmin Wiejskich RP.
Składający się z trzech komponentów projekt obejmował ogólnopolskie badanie dedykowane podsumowaniu 10-lecia obecności Polski w UE, adresowaną do wszystkich samorządów lokalnych konferencję oraz stworzenie kalendarza obchodów 10-lecia członkostwa.
Na zlecenie Związku Miast Polskich Instytut Spraw Publicznych przeprowadził ogólnopolskie badanie poświęcone 10-leciu członkostwa Polski w UE z perspektywy samorządów. Związek Miast Polskich, a także Związek Powiatów Polski i Związek Gmin Wiejskich RP rozesłały do 2809 jednostek samorządu terytorialnego zaproszenie do wypełnienia ankiety. Wypełniło ją 767 przedstawicieli samorządu terytorialnego. Kwestionariusz składał się z 41 pytań, które dotyczyły korzyści i kosztów związanych z członkostwem Polski w Unii Europejskiej, wpływu integracji na sytuację samorządów oraz roli, jaką w ciągu minionego dziesięciolecia odgrywały w Polsce fundusze europejskie. W ankiecie umieszczono pytania sprawdzające podstawową wiedzę respondentów o Komitecie Regionów, postrzeganie przez nich procesu decyzyjnego w Europie i ocenę zaangażowania polskich posłów do Parlamentu Europejskiego w działania w regionie. Na podstawie ankiety internetowej powstał Raport pt. „Unia daje czy zabiera? Dekada członkostwa Polski w Unii Europejskiej w oczach przedstawicieli polskich samorządów.”
Drugim działaniem zrealizowanym w ramach projektu była ogólnopolska konferencja adresowana do samorządów zrzeszonych w Związku Miast Polskich, Związku Powiatów Polskich i Związku Gmin Wiejskich RP. Podczas spotkania zaprezentowano Raport przygotowany przez ISP, zawierający bilans członkostwa Polski w UE z perspektywy samorządów lokalnych. W panelu dyskusyjnym, będącym komentarzem do wyników badań, wzięli udział przedstawiciele środowiska samorządowego, rządowego, eksperci oraz poseł do Parlamentu Europejskiego Jan Olbrycht. Drugi panel poświęcony był prezentacji dobrych praktyk i pozytywnych efektów akcesji. Przedstawiciele samorządów powiatowych i gminnych różnej wielkości wymienili się doświadczeniami na temat sposobów pokonywania barier i podejmowania nowych wyzwań.
Kalendarz obchodów jubileuszu 10-lecia członkostwa Polski w UE w miastach członkowskich Związku Miast Polskich – to trzeci z komponentów projektu. O plany związane z obchodami 10-tej rocznicy akcesji Polski do Unii Europejskiej zapytano 304 miasta członkowskie Związku. Celem wielu zaplanowanych przedsięwzięć jest upowszechnienie informacji o tym, jak dane miasto zmieniło się dzięki członkostwu Polski w UE i możliwości korzystania ze środków unijnych.
Projekt dofinansowany był ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP, w ramach „Wsparcia obywatelskiego i samorządowego wymiaru polskiej polityki zagranicznej 2013”.

Raport dostępny tutaj

Rola samorządów w polityce zagranicznej RP (2012)

Związek Miast Polskich otrzymał dofinansowanie Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach wsparcia obywatelskiego i samorządowego wymiaru polskiej polityki zagranicznej 2012.
Głównym celem projektu był rozwój debaty publicznej na temat polskiej polityki zagranicznej, ze szczególnym uwzględnieniem jej samorządowego wymiaru, obejmował trzy komponenty.
Projekt rozpoczęło badanie ankietowe, które miało przynieść odpowiedź na pytanie na ile założenia polskiej polityki zagranicznej przyjęte na szczeblu rządowym, znajdują odzwierciedlenie w pracy samorządów. Pytano także o bariery oraz potrzebne samorządom wsparcie oraz o opinię, z jakimi krajami i w obszarze jakiej tematyki samorządy chcą współpracować.
W ramach projektu odbyła się ogólnopolska konferencja pt. „Rola samorządów w polityce zagranicznej RP”. Była ona okazją do przedstawienia założeń polskiej polityki zagranicznej – jej kontekstu lokalnego i regionalnego oraz prezentacji wyników badania przeprowadzonego przez Instytut Spraw Publicznych. Wśród tematów znalazły się również uwarunkowania prawne współpracy zagranicznej polskich samorządów, a także możliwości i znaczenie wsparcia finansowego dla rozwijania współpracy zagranicznej. Pokazano także zaangażowanie polskich samorządów w prace organizacji międzynarodowych. Do udziału w konferencji zaproszeni zostali przedstawiciele wszystkich szczebli samorządów, eksperci Instytutu Spraw Publicznych, przedstawiciele MSZ, polscy posłowie do Parlamentu Europejskiego. Konferencja zakończyła się przyjęciem Deklaracji, która wraz z opracowanymi wynikami badania została przekazana do organów odpowiedzialnych za kreowanie polskiej polityki zagranicznej (szczebel rządowy, Parlament). Element projektu stanowiła także ta strona internetowa upowszechniająca projekt i jego rezultaty.
Raport dostępny tutaj

Proces planowania sieci tematycznych – PLANET (2012)

Projekt współfinansowany ze środków programu Europa dla obywateli w ramach Działania 2.2 – środki wsparcia, realizowany przez partnerstwo pięciu stowarzyszeń samorządowych: Sieci Sweden - Emilia-Romagna – SERN (Włochy), pełniącego rolę koordynatora oraz Związku Gmin Norrbotten (Szwecja), Prowincji La Coruna (Hiszpania), Agencji Demokracji Lokalnej Verteneglio (Chorwacja) i Związku Miast Polskich. Z Polski w projekcie udział wzięło osiem miast: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Płońsk, Cieszyn, Lublin, Bydgoszcz, Leszno i Warszawa (po jednej osobie z miasta).
Główne cele projektu to poprawa umiejętności urzędników w celu przygotowania ich do sprostania bardziej złożonym i wymagającym wyzwaniom w zakresie planowania strategicznego we współpracy z partnerami, a także dostarczenie uczestniczącym gminom wspólnej metodologii planowania wysokiej jakości projektów zapewniających zbieżność zakładanych celów z ostatecznymi wynikami i ostatecznie stworzenie płaszczyzny do budowy sieci wzajemnych kontaktów i współpracy na wielu szczeblach instytucjonalnych.
U genezy projektu leżała potrzeba doskonalenia umiejętności planowania wśród władz lokalnych zainteresowanych opracowaniem skutecznych projektów sieci tematycznych (Działanie 1.2 programu Europa dla Obywateli). W jego ramach trzydziestu pięciu urzędników reprezentujących gminy z pięciu krajów wzięło udział w trzech seminariach szkoleniowych, które dotyczyły metodologii zarządzania cyklem projektowym, z naciskiem na początkowe fazy cyklu projektowego: programowanie indykatywne, identyfikacja (określenie) i sformułowanie (opracowanie). Uczestnicy seminariów poznali krok po kroku skutki zarządzania związane z każdą fazą oraz konkretne warunki niezbędne do skutecznego i wspólnego zaplanowania i sformułowania projektu.
Prace odbywały się w pięciu międzynarodowych grupach tematycznych wybranych w zależności od zainteresowań i lokalnych uwarunkowań: aktywne starzenie się, lokalne strategie rozwoju obszarów wiejskich, lokalne strategie rozwoju obszarów miejskich, polityka kulturalna jako siła napędowa rozwoju lokalnego, strategie gospodarowania odpadami.
W październiku, w Brukseli, z udziałem przedstawicieli Komisji Europejskiej, europarlamentarzystów oraz przedstawicieli stowarzyszeń władz lokalnych z całej Europy, odbyło się ostatnie spotkanie, promujące rezultaty projektu (w spotkaniu z Polski uczestniczyły 2 osoby z Dąbrowy Górniczej i koordynator projektu w biurze ZMP). W rezultacie, w ramach tematycznych sieci miast partnerskich, złożono 5 projektów, z których 3 otrzymały dofinansowanie z programu Europa dla Obywateli (aktywne starzenie, rozwój miejski, gospodarowanie odpadami; z udziałem 5 polskich miast: Sosnowca, Dąbrowy Górniczej, Lublina, Bydgoszczy i Warszawy).

Interaktywna mapa polsko-niemieckich partnerstw samorządowych (2011)

Wspólny projekt Związku Miast Polskich i Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Dwujęzyczna Mapa prezentuje obecnie 752 partnerstwa polsko-niemieckie. Każdą z par bliźniaczych można odnaleźć na mapie oraz zapoznać się z opisem współpracy. Notatki, przygotowane na podstawie informacji przesłanych w większości przez polskie samorządy zawierają krótki opis obszarów współdziałania i wspólnie zrealizowanych projektów, a także informacje o imprezach cyklicznych, w których uczestniczą partnerskie samorządy z podaniem miejsca i orientacyjnego terminu. Znajdziemy tam również daty rozpoczęcia współpracy, wymienione są także nagrody przyznane polskim i niemieckim samorządom, a w niektórych przypadkach konkretnym osobom, za wieloletnie zaangażowanie w budowanie i kreowanie obustronnych relacji. Strona została wyposażona w filtry, które pozwalają wyszukiwać informacje według nazwy samorządu, można także przeglądać je w ujęciu regionalnym czy z uwzględnieniem szczebla samorządu.Ostatnim elementem projektu jest wydana w lipcu 2012 płyta CD z prezentacją, umożliwiająca przeglądanie informacji w trybie offline.
Link do Mapy: http://miasto.lh.pl/twinning/mapa/pl.html

Promowanie współpracy bliźniaczej Polski i Litwy (2011)

W ramach projektu zrealizowanego przez Związek Miast Polskich i Litewski Związek Władz Lokalnych, zorganizowano bilateralną konferencję w Augustowie, powstała także strona internetowa dedykowana kontaktom polskich i litewskich samorządów, przygotowano również dwujęzyczną publikację „Współpraca Polsko-Litewska Katalog Dobrych Praktyk”. Zawiera ona szeroki wachlarz realizowanych razem inicjatyw, od tradycyjnej wymiany mieszkańców czy współpracy młodzieży, po projekty obejmujące wąskie, specjalistyczne dziedziny życia społeczności lokalnych, nie tylko w zakresie wymiany doświadczeń, ale także wspólnych inwestycji infrastrukturalnych.
Projekt otrzymał dofinansowanie z programu Europa dla Obywateli – środki wsparcia.

Doskonalenie zarządzania usługami publicznymi i rozwojem JST (2010- 2013)

Projekt o wartości 3,25 mln zł.zrealizował Związek Miast Polskich we współpracy z ZGWRP, ZPP i MAiC (MSWiA). W ramach projektu wzmacniano zdolność instytucjonalną JST w Polsce do „dobrego rządzenia” poprzez organizację warsztatów zarządzania strategicznego, Grup Wymiany Doświadczeń, bazę dobrych praktyk, itp. w zakresie podnoszenia jakości, efektywności i dostępności usług publicznych oraz monitorowanie strategii rozwoju. W projekcie wzięło udział 45 JST poziomu gminnego i powiatowego, w tym wszystkie one wzięły udział w pracy Grup Wymiany Doświadczeń.

Model współpracy jednostek administracji publicznej i organizacji pozarządowych (2009-2012)

Projekt zrealizowany w partnerstwie z Departamentem Pożytku Publicznego MPiPS, o łącznej wartości 845 000zł, w ramach którego wypracowano i upowszechniono tytułowy Model współpracy JST i NGO. W tamach projektu zorganizowano 4 Grupy Wymiany Doświadczeń dla różnych kategorii JST (gminy, miasta, powiaty – łącznie ok 40 JST)

Budowanie potencjału jednostek samorządu terytorialnego do lepszego dostarczania usług publicznych (2007-2011)

4-letni projekt badawczo-doradczo-szkoleniowy zrealizowany przez Związek Miast Polskich, w partnerstwie ze Związkiem Powiatów Polskich (ZPP), Związkiem Gmin Wiejskich RP (ZGW RP) i Norweskim Związkiem Władz Lokalnych i Regionalnych (KS) Projekt był finansowo wspierany dotacją z UKIE ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego wysokości 2,9 mln Euro. Celem projektu była poprawa jakości i efektywności dostarczania usług mieszkańcom i podmiotom gospodarczym, poprzez wzmocnienie bazy analitycznej do podejmowania decyzji przez osoby zarządzające w samorządach, bezpośrednie doradztwo i szkolenia dla pracowników samorządowych, identyfikację i upowszechnianie dobrych praktyk zarządzania usługami, wyjazdy studialne do Norwegii dla laureatów konkursu. Efektem projektu było wypracowanie akceptowalnych i powszechnie rozpoznawalnych standardów usług publicznych, oraz poprawienie efektywności i skuteczności wydatkowania środków przeznaczanych przez samorządy na finansowanie usług, a poprzez to wzmocnienie zaufania wobec samorządu terytorialnego. W projekcie wzięło aktywny udział ponad 600 jednostek samorządu terytorialnego (gminy miejskie, miejsko-wiejskie i wiejskie oraz powiaty), z czego 203 brały udział w Grupach (sieciach) Wymiany Doświadczeń.

STARSZE PROJEKTY

Program edukacyjno-informacyjny na rzecz aktywnego udziału władz samorządowych w
ochronie klimatu (2008-2009) - grant Narodowego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; organizacja samorządowego szczytu klimatycznego w Poznaniu, w ramach COP 14, z udziałem 350 przedstawicieli jednostek samorządu z ponad 50 krajów świata, 2008-9 – kompleksowe materiały dla organów prowadzących szkoły podstawowe i gimnazjalne w całej Polsce – schematy i scenariusze lekcji z różnych dziedzin dotyczące ochrony klimatu oraz podręcznik dla gmin, w jaki sposób we współpracy ze szkołami prowadzić działania pro klimatyczne.

W 2006 r. Związek zrealizował projekt pt. Lepsza jakość lokalnych usług publicznych po akcesji Polski do UE. Projekt realizowany był w ramach programu Komisji Europejskiej Enlargement.
Celem projektu było rozpowszechnienie informacji o poprawie jakości usług związanych ze stanem środowiska osiągniętej w wyniku przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej. Główną osią projektu były audycje telewizyjne – 12 audycji tematycznych oraz 24 spoty informacyjne. Powstała też internetowa baza dobrych praktyk oraz multimedialna prezentacja dobrych rozwiązań, w której
zamieszczone zostały informacje zebrane z miast.

W 2004 r. ZMP przeprowadził ze środków Banku Światowego i MSWiA (Program Rozwoju Instytucjonalnego, Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich B-3) ogólnopolskie szkolenia i upowszechnianie metody Rozwoju Instytucjonalnego obejmujące wszystkie samorządy w Polsce, w tym również konkurs na najlepsze praktyki w zarządzaniu, o łącznej wartości 1,5 mln zł. Program składał się z 4 zadań, z których każde realizowało jedno ze stowarzyszeń samorządowych (zadanie 1: Konferencje regionalne PRI, Zadanie 2: Warsztaty szkoleniowe, Zadanie 3: Konkurs o tytuł „Lidera zarządzania w samorządzie lokalnym”, Zadanie 4: Ogólnopolska konferencja przedstawicieli środowisk naukowych i firm szkoleniowo-doradczych dot. PRI).

Wsparcie dla samorządów w Europie Środkowej i Wschodniej (2002-2004) -projekt finansowany przez rząd Kanady i Kanadyjską Agencję Rozwoju Międzynarodowego, skierowany do krajów Grupy Wyszehradzkiej. Program prowadzony był przez Canadian Urban Institute wspólnie z Międzynarodowym
Centrum na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Miast (International Centre for Sustainable Cities) oraz Federacją Gmin Kanadyjskich. Polskim partnerem był Związek Miast Polskich. Główne cele projektu to zwiększenie efektywności szczebla samorządowego poprzez wsparcie dla gmin oraz
organizacji samorządowych w regionie, wzmocnienie organizacji samorządowych w celu efektywnego reprezentowania interesów miast i gmin w rozmowach na szczeblu centralnym, poprawa jakości usług świadczonych miastom i gminom przez te organizacje, wzmacnianie zdolności miast i gmin w celu lepszego przygotowania się do przejęcia większej odpowiedzialności i nowych zadań wynikających z członkostwa w UE oraz współpraca z partnerami kanadyjskim i korzystanie z ich doświadczeń. W
ramach projektu we wszystkich krajach wyszehradzkich przeprowadzono szereg seminariów i warsztatów oraz szkolenia dla przedstawicieli samorządów. W Polsce przy wsparciu Kanadyjczyków Związek Miast Polskich zorganizował na początku 2004 roku seminarium na temat partnerstwa
publiczno-prywatnego, w którym wzięło udział ponad 100 przedstawicieli samorządów. Z myślą o śląskich miastach zorganizowano szkolenia w dziedzinie zarządzania energią.

Democratic Governance in Public Administration (1996-1999) -grant z USAID w wysokości1 mln USD na wsparcie instytucjonalne i budowę systemu monitoringu usług publicznych.

Ocena skutków strat powodziowych (1997-1998) - grant USAID – 260 tys. USD, realizowany w imieniu i na rzecz Związku Miast Polskich i Związku Gmin Wiejskich RP.

PROJEKTY DOTYCZĄCE WSPÓŁPRACY PARTNERSKIEJ SAMORZĄDÓW

Związek Miast Polskich jest promotorem i koordynatorem współpracy miast partnerskich. Obok konferencji miast partnerskich, seminariów informacyjnych dot. różnych form wsparcia współpracy i rozwoju miast, zaangażowany jest w promocję programu Komisji Europejskiej poświęconego miastom partnerskim. Zrealizowano kilkanaście projektów, przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.

Współpraca partnerska narzędziem aktywnego obywatelstwa (Act4T, 2013)

Partnerami w realizacji projektu byli Czeski Związek Miast i Gmin (SMO ČR), Słowacki Związek Miast i Gmin (ZMOS), Niemiecka Sekcja Rady Gmin i Regionów Europy (RGRE DS), Francuska Sekcja Rady Gmin i Regionów Europy (AFCCRE) oraz Sieć Sweden – Emilia Romagna (SERN).
W ramach projektu odbyły się dwie konferencje, w których uczestniczyło blisko trzystu przedstawicieli samorządów z siedmiu krajów. Pierwsze spotkanie, w Gdańsku w maju 2013 roku, poświęcone było źródłom i możliwościom finansowania współpracy międzynarodowej. Druga konferencja w Krakowie, we wrześniu 2013 roku poświęcona była aktywności obywateli oraz sposobom angażowania społeczności lokalnej we współpracę. Trzecim elementem projektu był adresowany do młodzieży konkurs na realizację krótkiego materiału filmowego, prezentującego współprace partnerską, widzianą oczami młodego pokolenia. Powstało kilkanaście filmów. Pięć finałowych utworów znalazło się na płycie DVD, będącej częścią publikacji pokonferencyjnej. Inicjatywa realizowana była przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej, w ramach programu „Europa dla Obywateli – środki wsparcia 2013”.

Pozostałe projekty:

2009 Współpraca partnerska polskich samorządów – działania informacyjne, konferencja, publikacje

2006 - Samorządy Trójkąta Weimarskiego w sercu Europy, konferencja i warsztaty

2005 - Polsko-Niemiecka Konferencja Miast Bliźniaczych: Rok po rozszerzeniu Unii Europejskiej.
Współpraca Polski i Niemiec – perspektywy i doświadczenia

2004 - Współpraca Polski i Finlandii w zjednoczonej Europie- konferencja

2003 - Współpraca partnerska dla silnej Europy - specjalna sesja podczas Zgromadzenia Ogólnego
Rady Gmin i Regionów Europy

2002 - Współpraca Polski i Wielkiej Brytanii w jednoczącej się Europie- konferencja

Projekty polsko-niemieckie, wsparcie Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej

2010 - Krzyżowa/Głogów - Seminarium - Pamiętając, razem patrzeć w przyszłość

2009/2010 – Deportacje obywateli polskich z ziem wcielonych do III Rzeszy

2007 - Gdańsk, VII Konferencja miast partnerskich Polski i Niemiec, Usługi komunalne w Unii
Europejskiej - doświadczenia polskich i niemieckich samorządów w świetle prawa UE

2006 – Słubice - seminarium Miasta przygraniczne - razem w Europie

1997 - Gubin-Guben, II Konferencja Miast Partnerskich Polski i Niemiec, Miasta Polski i Niemiec
na rzecz zdrowej i czystej Europy

PROGRAMY PRZYGOTOWAWCZE DO INTEGRACJI POLSKI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ

Program LOGON - Europejska Sieć Związków Władz Lokalnych i Regionalnych, 1998-2003
Pierwsza tura programu LOGON trwała 2 lata (1999-2000). Z Polski do udziału w nim został zaproszony Związek Miast Polskich. W ramach programu zbadane zostały podstawowe struktury Unii Europejskiej i ich znaczenie dla gmin krajów Europy Środkowej i Wschodniej w procesie przystępowania do Unii. W roku 2001 rozpoczęła się druga tura programu – tzw. LOGON II. Jego celem było stymulowanie współpracy i wymiany doświadczeń między związkami władz lokalnych z Unii Europejskiej oraz krajów kandydujących. Ponadto program służył lobbingowi na rzecz poszerzenia Unii. LOGON III koncentrował się na rozwoju zasobów ludzkich i współpracy pomiędzy Związkami Władz Lokalnych i Regionalnych w Europie.

Integracja Europejska na szczeblu lokalnym w Polsce (1999-2002) - projekt został zrealizowany przez Związek Miast Polskich i Krajowy Związek Władz Lokalnych Danii. Zasadniczym celem projektu było wsparcie gmin i powiatów polskich w ich przygotowaniach do członkostwa w Unii Europejskiej. Projekt zakończył się w roku 2002 serią seminariów regionalnych w Olsztynie, Lublinie, Opolu i Trzciance. Przedstawiono opracowany raport “Integracja europejska na szczeblu lokalnym w Polsce”. Analizy dotyczące przewidywanego wpływu prawa unijnego oraz zalecanych działań przeprowadzono w obszarach zamówień publicznych, ochrony środowiska, polityki społecznej i zatrudnienia, polityki energetycznej oraz rolnictwa i obszarów wiejskich.

Wspieranie organizacji z Europy Środkowej i Wschodniej w procesie przygotowania do
członkostwa w Unii Europejskiej (1999-2000) - projekt zrealizowany wspólnie ze Szwedzkim Związkiem Władz Lokalnych (SALA). Celem projektu było przekazanie polskim miastom szwedzkich doświadczeń przy wstępowaniu do UE oraz pomoc związkom władz lokalnych w budowaniu wizerunku.