Mniejsze środki dla miasta to efekt korekty Ministerstwa Finansów po uchwaleniu budżetu państwa na 2023 r. Ubytki dotyczą kwot części oświatowej subwencji ogólnej (-578 tys. zł) oraz części równoważącej subwencji ogólnej (-648 tys. zł). Obecnie wysokość oświatowej subwencji dla Częstochowy wynosi niespełna 427,5 mln zł, a część równoważąca subwencji to nieco ponad 19,5 mln zł.

Ta zmiana skutkuje pogłębieniem niedoborów finansowych w oświacie, które muszą być uzupełniane ze środków własnych samorządu. Rządowa subwencja oświatowa teoretycznie powinna wystarczać na nauczycielskie płace oraz utrzymanie szkół i innych placówek oświatowych w Częstochowie (na przedszkola miasto nie otrzymuje subwencji, tylko niedużą dotację).

W praktyce Częstochowa (tak jak inne miasta) dokłada do oświaty coraz więcej, bo koszty rosną zdecydowanie szybciej niż wysokość subwencji, zwłaszcza w ostatnich latach, po reformie edukacji. W 2015 r. miasto dołożyło do subwencji tylko 47 mln zł, natomiast w 2022 r. było to już 142 mln zł. Środki ministerialne pokrywają obecnie tylko ok. 73% subwencjonowanych wydatków oświatowych i nie wystarczają nawet na nauczycielskie płace.

Z uwagi na obecny system finansowania oświaty w ramach subwencji każda regulacja pensji (która nauczycielom z pewnością się należy) powoduje konieczność znalezienia dodatkowych środków przez samorząd. Środki z subwencji nigdy nie zabezpieczają pełnej kwoty na taką podwyżkę. Tak będzie i w przypadku zatwierdzonej ostatnio zmiany uposażenia nauczycieli, z wyrównaniem od stycznia.

Konieczność kierowania corocznie dużych dodatkowych kwot na niezbędne wydatki oświatowe jest jednym z głównych powodów ograniczenia możliwości finansowych samorządów, w tym Częstochowy, w ostatnich latach. Warto dodać, że wydatki na edukację stanowiły w 2022 r. 37,6% budżetu miasta ogółem.