WSTĘPNE ZAŁOŻENIA ZMIAN SYSTEMOWYCH W FINANSACH JST

Minister, któremu towarzyszyli wiceministrowie Hanna Majszczyk i Jarosław Neneman, przedstawił wstępne założenia zmian w systemie finansów samorządowych.

Z powszechną akceptacją zebranych spotkała się główna propozycja nowego systemu, w myśl której udziały JST w podatkach dochodowych (PIT i CIT) byłyby odnoszone do wytwarzanego na terenie danej jednostki dochodu podlegającego opodatkowaniu, a nie ostatecznych wpływów z tych podatków, obarczonych skutkami wprowadzanych centralnie ulg, zwolnień i innych zmian (kwota wolna itp.). Byłaby to realizacja jednego z naszych głównych postulatów, dotyczącego uniezależnienia tych ważnych docho­dów własnych samorządów od decyzji polityków, proponowana wcześniej przez nas m.in. w formie wydzielenia samorządowych części tych podatków. Oznaczałaby także przywrócenie pier­wotnego charakteru tych udziałów, motywującego lokalnych i regionalnych gospodarzy do tworzenia warunków stymulujących rozwój gospodarczy.

Drugim elementem propozycji jest obiektywizacja transferów z budżetu państwa, przekazywanych w formie subwencji ogólnej, jednak wciąż podzielonej na części de facto celowe: oświatowa, wyrów­nawcza, rekompensująca, równoważąca, regionalna, rozwojowa, uzupełniająca. Każda z nich rządzi się odmiennymi zasadami, często bardzo już zdeformowanymi (np. część miast płacących „Janosikowe”, przeznaczone na zasilenie subwencji wyrównawczej, otrzymuje równocześnie kwoty z tej subwencji!). Transfery mają być oparte na określeniu zobiektywizowanych algorytmów, uwzgledniających zarówno potrzeby dochodowe JST (wynikające ze zróżnicowanego potencjału dochodowego różnych obszarów), jak i potrzeby wydatkowe (wynikające z różnic w zakresie wykonywanych zadań publicznych). Mają być odnoszone do obiektywnych, dostępnych w statystyce publicznej danych. Oczywiście kluczowe będą konkretne propozycje tych algorytmów, zwłaszcza związanych z realizacją zadań oświatowych, a tutaj istotną rolę odegra udział MEN w tworzeniu nowych przepisów.

Niezależnie od prac nad skonkretyzowaniem tych założeń w resorcie trwają prace nad korektami w podatku od nieruchomości, który jest drugim najważniejszym dochodem własnym gmin.

W załączeniu prezentacja przedstawiona przez resort na spotkaniu.

(apo)