Bank Gospodarstwa Krajowego, jedyny polski bank państwowy, realizuje nadaną mu ustawą misję wspierania rozwoju kraju (rządowych programów społeczno-gospodarczych oraz programów rozwoju lokalnego i regionalnego).
Poza zwykłą działalnością bankową (obsługa rachunków JST, lokat wolnych środków, udzielania kredytów krótkoterminowych i inwestycyjnych, poręczeń i gwarancji oraz obsługi emisji obligacji) realizuje dziś już 10 programów o znaczeniu strategicznym dla rozwoju miast i gmin, a także powiatów i województw. Są to:
1. Fundusz Termomodernizacji i Remontów (pomoc finansowa dla inwestorów realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne i remontowe).
2. Wsparcie budownictwa socjalnego z Funduszu Dopłat (rządowy program wsparcia budownictwa socjalnego, finansowany ze środków Funduszu Dopłat, którego obsługę prowadzi BGK).
3. Program dopłat do oprocentowania kredytów bankowych na usuwanie skutków powodzi, osuwisk i huraganów (dopłaty ze środków budżetowych dotyczą lokali mieszkalnych, budynków mieszkalnych oraz obiektów infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu).
4. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 (prefinansowanie - w formie preferencyjnej pożyczki - kosztów kwalifikowalnych, ponoszonych przez gminy, związki międzygminne, powiaty, związki powiatów i lokalne grupy działania, w ramach PROW 2014-2020).
5. Wsparcie społecznego budownictwa czynszowego (prowadzone od 20 lat, w tym do 2009 r. w formie wspieranego przez budżet państwa Krajowego Funduszu Mieszkaniowego; łącznie powstało dotąd blisko 100 tys. mieszkań czynszowych; od końca 2015 r. działa nowy program rządowy, adresowany przede wszystkim do programów rewitalizacji obszarów zdegradowanych).
6. Inwestycje dla Polski (tworzenie warunków dla długoterminowego finansowania rentownych projektów inwestycyjnych w obszarze infrastruktury m.in. samorządowej (utylizacja odpadów, komunikacja)..
7. Plan Junckera - Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (Plan Inwestycyjny dla Europy, plan pobudzenia inwestycji w gospodarce europejskiej; dostępny także dla samorządów; przykładem jest projekt mieszkaniowy, realizowany w Poznaniu).
8. Inicjatywa JESSICA - finansowanie inwestycji na obszarach miejskich (w formie instrumentów zwrotnych (np. pożyczek), dzięki czemu raz zainwestowane środki finansowe mogą być wielokrotnie wykorzystane; warunki preferencyjne: oprocentowanie bazuje na stopie referencyjnej NBP (obecnie 2%) i może zostać obniżone (nawet o 80%), na podstawie indeksu społecznego, który wskazuje pozytywne oddziaływania społeczne, gospodarcze, środowiskowe realizowanej inwestycji; współfinansowanie dotyczy wyłącznie działań ujętych w planach rewitalizacji miast).
9. Program Mieszkanie Plus (nowy program rządowy, realizowany wspólnie z samorządami wielu miast; obsługę prowadzi spółka-córka Banku; BGK Nieruchomości; Związek Miast Polskich przystąpił do koalicji wspierającej rozwój Programu).
10. Fundusz Municypalny FIZAN (długoterminowy inwestor finansowy, który współfinansuje gminne inwestycje w obszarze nieruchomości).
Pragniemy zwrócić uwagę na ten ostatni instrument finansowy, obsługiwany rzez BGK. W kręgu zainteresowania Funduszu znajdują się przede wszystkim projekty służące rozwojowi zasobów nieruchomości wykorzystywanych przez gminy w ramach realizacji zadań własnych, w szczególności nieruchomości mieszkaniowe, a także obiekty użyteczności publicznej. Fundusz angażuje się zarówno w projekty inwestycyjne w obszarze modernizacji i rozbudowy istniejących zasobów nieruchomości, jak również w budowę nowych obiektów.
Inwestycje Funduszu Municypalnego realizowane będą przede wszystkim poprzez nabycie lub objęcie akcji, udziałów lub instrumentów dłużnych spółek powołanych do realizacji projektów inwestycyjnych. Fundusz może również przyjmować rolę podmiotu finansującego w projektach realizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.
W typowym modelu współpracy z Funduszem samorząd wnosi do spółki realizującej dane przedsięwzięcie nieruchomość, na bazie której realizowany będzie projekt inwestycyjny, a Fundusz inwestuje środki pieniężne pozwalające na jego realizację. Dopuszczalne jest łączenie środków z Funduszu z finansowaniem pochodzącym z innych źródeł. Sposób wyjścia Funduszu z inwestycji będzie każdorazowo ustalony w umowie inwestycyjnej i co do zasady zakładać będzie przekazanie stronie samorządowej po zakończeniu umowy pełnej kontroli nad spółką i nieruchomością.
Horyzont czasowy inwestycji Funduszu będzie dostosowany do specyfiki konkretnego przedsięwzięcia (zwykle w przedziale od kilkunastu do 25 lat).
Korzyści, jakie stwarza gminom współpraca z Funduszem Municypalnym:
- możliwość uruchomienia projektów inwestycyjnych przy minimalizacji tzw. udziału własnego, bez istotnego obciążania strony wydatkowej bieżącego budżetu gminy,
- dostęp do długoterminowego finansowania uwzględniającego specyfikę samorządową,• przejrzyste zasady realizacji projektu,
- zachowanie kontroli operacyjnej nad finansowaną nieruchomością,
- mechanizm wyjścia Funduszu z inwestycji zapewniający przekazanie stronie samorządowej pełnej kontroli nad spółką realizującą przedsięwzięcie,
- możliwość skorzystania z doświadczeń zdobytych przy innych projektach o podobnym charakterze, realizowanych przez Fundusz Municypalny.
FINANSOWANIE BUDOWY MIESZKAŃ CZYNSZOWYCH W JAROCINIE
W Jarocinie wystartował pierwszy etap programu budowy mieszkań czynszowych, w ramach którego docelowo powstanie 400 lokali. Na przełomie roku 2016 i 2017 rozpocznie się budowa 258 mieszkań. Jarociński program budowy tanich, dostępnych mieszkań to pierwszy tego typu projekt w skali kraju.
– Dzięki wielu nowym mieszkaniom, dostępnym po niskiej cenie, zaczynamy nowe rozdanie w historii Jarocina, Jarocin przyspiesza swój rozwój – podkreśla burmistrz Jarocina, Adam Pawlicki.
Efektem blisko rocznych negocjacji w zakresie finansowania programu, było podpisanie w połowie listopada umowy inwestycyjnej, dotyczącej pierwszego etapu prac. Jej stronami są gmina Jarocin, Jarocińskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. oraz Fundusz Municypalny FIZ AN, zarządzany przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych BGK S.A. Dokument określa zasady finansowania inwestycji, powołania spółki celowej do realizacji tego zadania, spłaty przez JTBS w okresie 25 lat zobowiązań finansowych oraz zapewnienia wsparcia finansowego przez gminę Jarocin dla realizacji tego programu. – Program budowy mieszkań czynszowych w Jarocinie jest strategicznym działaniem na rzecz rozwoju miasta i gminy. Wzrost liczby mieszkań o ponad 5% w ciągu 2 najbliższych lat będzie miał pozytywne znaczenie dla funkcjonowania i rozwoju gminy w dziedzinie oświaty, komunikacji, rynku pracy i sprawach społecznych. Nowe mieszkania dadzą możliwości rozwoju w gminie w wielu obszarach – podkreśla burmistrz Pawlicki.
– Cieszy nas fakt, że sfinalizowaliśmy prace związane z tym projektem, co pozwoli gminie Jarocin już niebawem przystąpić do budowy zaplanowanych mieszkań na wynajem. To pierwsza umowa inwestycyjna podpisana przez Fundusz Municypalny FIZ AN, w najbliższym czasie planujemy podpisanie umów z kolejnymi samorządami, które podobnie jak Jarocin chcą z udziałem Funduszu Municypalnego realizować inwestycje mieszkaniowe oraz inne projekty o charakterze użyteczności publicznej – podkreśla Piotr Linke, prezes zarządu Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych BGK S.AZgodnie z umową inwestycyjną powołana została spółka celowa, do której strona samorządowa wniesie nieruchomość gruntową. Pod budowę mieszkań przeznaczonych zostało blisko 9 ha terenu, które na rzecz JTBS-u przekazała gmina Jarocin. Fundusz Municypalny, jako inwestor finansowy, wniesie do spółki środki pieniężne, pozwalające na sfinansowanie prac budowlanych. W przypadku pierwszego etapu prac jest to blisko 36 mln zł. JTBS, na podstawie stosownej umowy, będzie nadzorował realizację inwestycji jako inwestor zastępczy. W całym procesie inwestycyjnym ani gmina ani JTBS nie musi zaangażować środków finansowych.
W pierwszym etapie programu powstanie 258 mieszkań w Jarocinie oraz w Siedleminie. W drugim etapie, którego rozpoczęcie gmina planuje w połowie 2017 roku, ma powstać 150 mieszkań w Potarzycy, Łuszczanowie i w Jarocinie. Realizacja programu budowy 400 mieszkań czynszowych ma zakończyć się do września 2018 roku.
4 października 2016 r. w siedzibie Urzędu Miejskiego Burmistrz Miasta i Gminy Kępno – Piotr Psikus zawarł porozumienie z Funduszem Municypalnym, zarządzanym przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych BGK S.A., reprezentowanym przez: Piotra Linke – Prezesa Zarządu oraz Piotra Brodę – Członka Zarządu. Porozumienie otworzy Gminie Kępno, Funduszowi Municypalnemu oraz najmłodszej ze spółek komunalnych – Towarzystwu Budownictwa Społecznego Kępno Sp. z o. o. drogę do podpisania umowy inwestycyjnej, na mocy której ma zostać zrealizowane największe przedsięwzięcie mieszkaniowe w historii Kępna.
W ramach inicjatywy i przy wykorzystaniu jednego z nowych produktów Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie w Kępnie kilka wielorodzinnych budynków mieszkalnych z miejscami parkingowymi, niezbędną infrastrukturą towarzyszącą, a także powierzchniami handlowo-usługowymi na parterze tychże budynków. Inicjatorzy przedsięwzięcia myślą o powstaniu docelowo nawet 110 nowych mieszkań w przeciągu najbliższych lat, a budżet całego projektu może osiągnąć nawet 30 mln złotych.
Ostateczne parametry transakcji i stawkę czynszu dzierżawnego za 1 m² powierzchni użytkowej nowopowstałych mieszkań zostaną ustalone przed zawarciem umowy inwestycyjnej. Intencją stron jest to, by mieszkania te posiadały wysoki standard, przy jednoczesnym zachowaniu niskiej stawki czynszu z myślą o młodych małżeństwach i rodzinach wielodzietnych z Kępna i okolic.
