KOMUNIKAT
dla samorządowców pełniących funkcje, zwłaszcza wykonawcze, w miastach, którzy zostali wybrani do Sejmu i Senatu RP
Uprzejmie informujemy, że przepis Kodeksu wyborczego, zawarty w art. 492, który brzmi:
„1. Wygaśnięcie mandatu wójta następuje wskutek:
[…]
5a) wyboru na posła na Sejm, senatora albo posła do Parlamentu Europejskiego;
[…]
2. Wygaśnięcie mandatu wójta z dniem wystąpienia przyczyny, o której mowa w § 1 pkt 3, 4a i 5 – w zakresie powodów wskazanych w art. 27 zakaz łączenia funkcji wójta ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, oraz pkt 5a–7, stwierdza komisarz wyborczy, w drodze postanowienia, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu.”
Ze względu na – niestety normalne w Polsce – rozbieżne interpretacje tego przepisu poddajemy pod rozwagę poniższe:
Wygaśnięcie mandatu wójta następuje z mocy prawa wskutek spełnienia ustawowej przesłanki (wybór na posła), to jednak wymaga to urzędowego potwierdzenia w formie postanowienia komisarza – pisze prof. Krystian Ziemski.
Skrajna interpretacja mówi, że przyczyna występuje faktycznie już w dniu wyborów, nawet jeśli jest wiadoma nieco później, czyli po ustaleniu podziału mandatów w danym okręgu wyborczym (w tym roku nastąpiło to we wtorek, 17 października). W LEX-ie czytamy bowiem:
Powszechnie przyjmuje się interpretację zgodnie z którą to dzień wyboru na posła lub senatora jest dniem utraty samorządowego mandatu. W efekcie już w dniu głosowania (w przypadku nadchodzących wyborów to 15 października 2023 r.) radny lub wójt staje się posłem lub senatorem i z tym dniem straci mandat w organach JST. Nie ma przy tym znaczenia, że postanowienie komisarza wyborczego w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu zostanie wydane kilka dni później, gdy zakończy się proces liczenia głosów i wyniki wyborów są ogłaszane przez komisje wyborcze.
W efekcie od dnia głosowania w wyborach samorządowcy, którzy uzyskali mandat parlamentarny, powinni powstrzymać się od dokonywania czynności w organach JST, gdyż mogą być one obarczone wadami nieważności.
