Udało się wynegocjować ponadto upewnienie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta do dokonywani zmian w budżecie bez konieczności udziału organu stanowiącego (oczywiście wynikających z ewentualnego wejścia w program sprzedaży węgla) oraz zwolnienie z konieczności dokonywania zmian w statutach jednostek organizacyjnych zaangażowanych w sprzedaż węgla (to był postulat ZPP).
Kilkadziesiąt innych poprawek zgłaszanych przez sanatorów rozpatrzy dzisiaj Senat.
24 października br. Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzyła ustawę o zakupie preferencyjnym paliwa stałego przez gospodarstwa domowe i zaproponowała do niej 10 poprawek o charakterze legislacyjnym, doprecyzowującym i uszczegółowiającym, w celu zapobieżenia powstawaniu wątpliwości interpretacyjnych. Senatorowie zmienili m.in. tytuł ustawy na ustawę o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych, uznając, że został on sformułowany w sposób niezgodny z zasadami techniki prawodawczej. Nie informuje on bowiem w sposób adekwatny o treści ustawy. Gospodarstwo domowe nie może zaś być stroną umowy sprzedaży paliwa stałego, gdyż nie posiada zdolności do czynności prawnych, a zakupu dokonuje osoba fizyczna w gospodarstwie domowym, z przeznaczeniem dla tego gospodarstwa.
Podczas dyskusji senatorowie zapowiedzieli przedstawienie kolejnych poprawek na posiedzeniu plenarnym Izby. Potrzebę wprowadzenia zmian sygnalizowali też przedstawiciele Związku Powiatów Polskich i Związku Miast Polskich. Dotyczyły one m.in. zagwarantowania 100 km odległości od siedziby gmin do punktów odbioru węgla, zawarcia w statutach jednostek organizacyjnych samorządu handlu paliwem stałym, skreślenia art. 15, czy wykreślenia zapisów o zwolnieniu wniosków o zakup preferencyjny węgla z opłaty skarbowej.
Krytyczną opinię o ustawie przedstawił przewodniczący komisji samorządu terytorialnego senator Zygmunt Frankiewicz. Według niego ta ustawa dotyczy nie tylko preferencyjnej ceny węgla, ale także jego reglamentacji. Gminy, zdaniem senatora, powinny zajmować się natomiast wyłącznie sprawami administracyjnymi a nie sprzedażą. Kluczowym problemem jest też jakość węgla. W ocenie senatora ustawa rodzi szereg problemów technicznych, z których będą powstawać kolejne. Jak mówił, nie rozumie konstrukcji tej ustawy i uznaje ją za kontrproduktywną, rodzącą chaos.
Przedstawiciele Związku Powiatów Polskich wskazywali natomiast, że gmina nie powinna móc w drodze uchwały ustalać preferencji przy zakupie węgla. W ustawie zapisano, że gmina może wskazać, kto ma prawo pierwszeństwo przy zakupie węgla. Wskazywano także, że samorząd powinien mieć prawo scedować kwestię dystrybucji węgla na jeden lub więcej składów węgla czy innych im podobnych podmiotów prywatnych, a wówczas gminy nie powinny występować w roli kupującego.
Ustawa, skierowana przez Radę Ministrów do parlamentu w trybie pilnym zakłada, że gminy, spółki gminne i związki gminne będą mogły kupować węgiel od importerów po 1,5 tys. zł za tonę, by następnie sprzedawać go mieszkańcom po nie więcej niż 2 tys. zł za tonę. Węgiel samorządom po cenach preferencyjnych będą sprzedawać PGE Paliwa i Węglokoks. Uprawniona osoba w gospodarstwie domowym będzie mogła kupić po preferencyjnej cenie 1,5 t węgla w tym roku i kolejne 1,5 t po 1 stycznia 2023 r. Aby dokonać takiego zakupu, mieszkańcy, uprawnieni do dodatku węglowego, muszą złożyć do gminy wniosek o zakup preferencyjny. Gmina będzie mogła dystrybuować węgiel poprzez własne jednostki organizacyjne, wybrane spółki, np. komunalne, umowę ze składem węgla czy z inną gminą. Gminy, które kupiły węgiel do sprzedaży przed wejściem w życie tych przepisów, będą mogły wnosić o zwrot różnicy w cenie. Spółki komunalne i gminy podejmujące się sprzedaży węgla po preferencyjnej cenie będą zwolnione z podatku akcyzowego od tych transakcji. Ustawa umożliwia ponadto wypłatę dodatku węglowego każdemu z gospodarstw domowych pod tym samym adresem, jeśli każde z nich ogrzewa się oddzielnym źródłem ciepła, zgłoszonym do centralnej ewidencji emisyjności budynków, i złoży deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
