Czy był to stracony wiek dla architektury?
To książka o architekturze nie tylko dla architektów. „ArchiKod” jest podróżą po 72 miejscach. Od znanych przestrzeni publicznych, takich jak Regent Street w Londynie, Rynek Główny w Krakowie, osiedla takie jak Za Żelazną Bramą w Warszawie czy Gropiusstadt w Berlinie, po słynne budowle, jak Pont du Gard w Prowansji czy lotnisko w Hongkongu.
– Nie jest przypadkiem, że lofty u Scheiblera czy Manufaktura w Łodzi w dawnym kompleksie fabrycznym Izraela Poznańskiego jaśnieją dzisiaj blaskiem architektury, natomiast szare bloki z lat 70. XX wieku są tylko banalnym budownictwem – kubaturą zamykającą powierzchnie użytkowe powtarzalnych pięter – mówi Czesław Bielecki, architekt, właściciel pracowni architektonicznej DIM’84 Dom i Miasto, autor esejów i książek, między innymi „Gra w miasto”, „Więcej niż architektura. Pochwała eklektyzmu”, „Sztuka budowania. Współczesny paradygmat”.
W czasach, w których nikt nie mówił o planowaniu przestrzennym, powstawała przestrzeń publiczna, w której można realizować strategie smart cities. Tymczasem w zaprojektowanym w latach 1920-2020 chaosie form przepychających się w kolejce do sławy okazuje się to znacznie trudniejsze.
– W tej książce Czesław Bielecki rozprawia się z nowoczesną architekturą. Nie wypomina jej błędów i słabości. Przeciwnie, bierze na cel mocne punkty przeciwnika: szczere intencje i wybitne realizacje. Potem rozbiera je cegła po cegle. W wielu miejscach wolałbym, żeby autor się mylił. Ale jak na złość, nawet tam potrafi być przekonujący – ocenia Marcin Wicha, grafik, pisarz, laureat Nagrody Literackiej „Nike”.
Książka jest próbą utworzenia pomostu i wspólnej płaszczyzny dyskusji między różnymi grupami interesu, które mają realny wpływ na kształt przestrzeni, lecz na co dzień nie znajdują wspólnego języka.
– Książkę tę trzeba polecić przede wszystkim tym, którzy otaczającej nas przestrzeni są ciekawi, którzy jej świadomie doświadczają, którzy chcieliby wiedzieć o zasadach jej budowania i działania. Tym, którzy z racji zainteresowań czy wykonywanej profesji mają do czynienia z przekształcaniem przestrzeni. Pozwoli ona zrozumieć, dlaczego jest tak, jak jest, i co robić, żeby było mądrzej i piękniej – dodaje prof. Bolesław Stelmach, architekt, dyrektor Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki.
Zdaniem Czesława Bieleckiego patrząc w przyszłość, warto spoglądać również w przeszłość i przywrócić ArchiKod – kod kulturowy w architekturze.
W następnym numerze „Samorządu Miejskiego” opublikujemy wywiad z Czesławem Bieleckim: Skrzynka narzędziowa dla samorządowców, czyli jak ograniczyć chaos przestrzenny.
Stopka informacyjna
Wydawcą książki pt. „ArchiKod” jest Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki. Wydanie zostało objęte patronatami dziennika Rzeczpospolita, miesięcznika Architektura Murator, Związku Miast Polskich, Polskiego Związku Firm Deweloperskich i firmy Google. Publikację od 8 grudnia 2021 roku będzie można nabyć m.in. w sieciach księgarni Bonito, Bęc Zmiana oraz wybranych księgarniach w Warszawie, Lublinie i Gdyni, a w formie e-booka na Woblik.com, Publio.pl, Empik.com, Gandalf.pl, Nexto.pl. Cena książki w druku: 65 zł.
***
Czesław Bielecki
Architekt, publicysta i projektant, absolwent Architektury na Politechnice Warszawskiej i doktor urbanistyki na Politechnice Krakowskiej, założyciel jednej z pierwszych prywatnych pracowni architektonicznych w komunistycznej Polsce – DIM’84 Dom i Miasto. Autor esejów, artykułów i książek, między innymi „Gra w miasto”, „Więcej niż architektura. Pochwała eklektyzmu”, „Sztuka budowania.
Współczesny paradygmat”. Jego najbardziej znane projekty to m.in. siedziby TVP w Warszawie i Operatora PSE w Konstancinie, hotel Marriott SPA w Sopocie, pomniki Radegast i Polaków odznaczonych przez Yad Vashem w Łodzi, Muzeum Bitwy Warszawskiej w Ossowie (w budowie).
Autor czekających na realizację koncepcji Muzeum Upadku Komunizmu w Pałacu Kultury i Nauki, zagłębienia Wisłostrady przed Zamkiem Królewskim i rozbudowy jego ogrodów aż do bulwarów, powiązania obiektów kultury i nauki Aleją na Skarpie przedstawionych 25 lat temu w projekcie „Nowe Idee dla Warszawy”.
Laureat nagród: Pulsu i Dziennikarzy Niezależnych (1985), Fundacji POLCUL, Fundacji A. Jurzykowskiego (1987), odznaczeń Krzyża Komandorskiego, Polonia Restituta (2006) i Orderu Orła Białego (2019).
