Ustawa o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, która zawiera przepisy wprowadzające regulator taryf wody, czeka już tylko na podpis Prezydenta RP. Związek Miast Polskich, wyrażając jednocześnie stanowisko całego środowiska samorządowego, jak również znacznej liczby podmiotów komunalnych działających w branży wodociągowo-kanalizacyjnej, zwrócił się do Prezydenta RP z prośbą o odmowę podpisania ustawy z dnia 27 października 2017 roku i przekazanie jej Sejmowi do ponownego rozpatrzenia (pismo w załączeniu). W przypadku niepodzielenia przez Prezydenta zarzutów strony samorządowej pod adresem ustawy, mając na względzie istotne wątpliwości natury konstytucyjnej, Prezes ZMP prosił o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie jej zgodności z Konstytucją. Uchwalona przez Sejm nowelizacja wprowadza szereg niezwykle istotnych zmian dotyczących sposobu realizacji przez gminy zadania własnego w zakresie zbiorowego zaopatrzenie w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.
Przypominamy, że członkowie Zarządu ZMP na posiedzeniu w Krakowie 17 października poparli stanowisko strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w sprawie tego rządowego projektu, która zwróciła się do Sejmu o odrzucenie tego projektu. Ustawa zakłada, że od 1 stycznia 2018 r. zostanie odebrana organom gminy jedna z kluczowych kompetencji związanych z realizacją przedmiotowego zadania i przekazana organom administracji rządowej - docelowo jedenastu dyrektorom regionalnych zarządów gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz Prezesowi tej instytucji.
Samorządowcy podkreślają, że ustawa dotyczy ważnego zadania własnego gmin, a mianowicie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz kanalizacji. Pozostawia ona pełną odpowiedzialność za realizację tego zadania gminom, ale odbiera prawo określania najważniejszego parametru realizacji tego zadania, jakim jest ustalenie taryf opłat za wodę. Przeniesienie tego działania do instytucji rządowej, która nie ponosi żadnej odpowiedzialności za realizację tego zadania, pozostaje w sprzeczności z konstytucyjnymi zasadami pomocniczości, decentralizacji oraz samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Jak wskazuje profesor B. Banaszak: „Konstytucja definiuje zadania własne jako zadania publiczne służące zaspakajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej. (…) Ustawodawca powinien określić, które zadania należą do jednostek określonego szczebla. Nie ma jednak możliwości ingerencji ustawodawcy w sferę ich realizacji polegającej na przekazaniu tych zadań innym podmiotom (np. administracji rządowej).”
Strona samorządowa KWRiST wraz z Izbą Gospodarczą „Wodociągi Polskie” złożyła już wcześniej w tej sprawie petycję do Sejmu, która została rozpatrzona negatywnie.
Związek zadeklarował też pełną gotowość podjęcia rzeczywistego dialogu, którego przy pracach nad nowelizacją zabrakło, aby wypracować zgodne z Konstytucją zmiany w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, które pozwolą na wyeliminowanie mankamentów obecnego systemu, dostrzeżonych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Szereg kluczowych rekomendacji w tym zakresie może zostać wdrożonych poprzez zmiany stosownych rozporządzeń bez konieczności nowelizacji ustawy.
W załączeniu - pismo do Prezydenta RP, a także stanowisko strony samorządowej KWRiST i petycja.
