W sesji bierze udział przedstawicielka właściwego ministerstwa z Polski (MRiT), a jako pokłosie sukcesu stoiska ZMP i UMP podczas WUF 11 w Katowicach zaproszeni zostali także przedstawiciele obu naszych organizacji. Udział w sesji biorą dyrektorzy Biur: Andrzej Porawski (ZMP) i Tomasz Fijołek (UMP).
W pierwszym dniu została formalnie przyjęta wcześniej przedstawiona deklaracja pod roboczym tytułem Zasady zrównoważonego i włączającego planowania miast i projektowania architektury, po wprowadzeniu kilku zgłoszonych na miejscu poprawek (https://unece.org/hlm/documents/2022/10/san-marino-declaration-revised-and-adopted).
W drugim dniu obrad szczególnym wydarzeniem był wykład sir Normana Fostera, słynnego angielskiego architekta i urbanisty, autora m.in. centrum biurowego Metropolitan przy Placu Piłsudskiego w Warszawie, pt. Lectio Magistralis. Lord Foster podkreślił w nim podstawowe dla urbanistyki znaczenie master-planu (u nas oczekiwanego z nadzieją planu ogólnego, ale rozumianego przez Fostera także jako planu dla istotnej części miasta), który powinien uwzględniać i wyrażać „DNA miasta”. Podkreślał przy tym wiodącą rolę kobiet w wielu procesach konsultacji społecznych planów przestrzennych w różnych częściach świata – nazwał je „kreatywną siłą napędową (creative driving force)” tych procesów. Jako urbanista i dopiero potem architekt podkreślił, że kardynalną zasadą planowania przestrzeni miejskiej jest: „budynek jest zawsze drugorzędny wobec krajobrazu (building is always secondary to the landscape)”. Podawał liczne przykłady, dobrze wspominając m.in. współpracę z burmistrzem Barcelony w latach 1982-1997 (także szefem CEMR – przyp. red.) Pasqualem Maragall’em, który zmieniał przed olimpiadą (1992) oblicze miasta, zawsze pamiętając o zachowaniu jego ducha. Mówiąc potem o tym, że często planowanie zmian w mieście jest odpowiedzią na kryzys, zaznaczył, że trzeba najpierw dobrze określić potrzeby lokalne i dopiero na tej podstawie budować strategię tej odpowiedzi.
Podczas panelu poświęconego wyzwaniom i inicjatywom związanym z mieszkalnictwem Główna Specjalistka w Departamencie Mieszkalnictwa MRiT, Zuzanna Lulińska, przedstawiła polskie doświadczenia w zakresie budownictwa społecznego – Społeczną Inicjatywę Mieszkaniową (SIM), które spotkały się z dużym zainteresowaniem uczestników.
W panelu poświęconym pilnym wyzwaniom, jakie dziś stoją przed miastami w Europie, dominował temat przyjmowania i integracji uchodźców wojennych z Ukrainy. Po prezentacjach dotyczących sytuacji w Mołdowie i Rumunii głos zabrali przedstawiciele Polski: Andrzej Porawski (ZMP) nakreślił ogólny obraz sytuacji w tym zakresie, z uwzględnieniem także bezpośredniej pomocy naszych miast swoim miastom partnerskim w Ukrainie, a Tomasz Fijołek (UMP) przytoczył wyniki konkretnych analiz, przeprowadzonych przez UMP w największych miastach Polski; wspomniał również raport z wrocławskiego okrągłego stołu.
Sesja środowa (5 października) rozpoczęła się od wystąpienia Olgi Demianenko z Charkowa, która w I części przedstawiła wcześniej zamówiony, przygotowany wspólnie z agendami ONZ raport o wpływie pandemii COVID-19 na stan miasta, w drugie części opisała w przejmujący sposób obecną sytuację w mieście, w którym rozmyślnie zniszczono najważniejsze elementy infrastruktury komunalnej, zbombardowano 116 spośród 220 szkól, ostrzeliwano rakietami przystanki autobusowe i inne miejsca publiczne, gdzie gromadzą się ludzie. Powiedziała, że główna wojna, jaką prowadzi przeciw Ukrainie ruski agresor, to wojna z ludźmi, to wojna z cywilami, zwłaszcza kobietami i dziećmi, to wojna z narodem, który odważył się sprzeciwić dyktatowi z Moskwy. Wyraziła też nadzieję, że dzięki odwadze ukraińskich żołnierzy, wspieranych przez świat demokratyczny, Ukraina zwycięży. Na koniec podziękowała przedstawicielom zgromadzonych w San Marino krajów za udzielane jej ojczyźnie i narodowi wsparcie.
Na prośbę organizatorów Związek Miast Polskich wysłał do miast członkowskich przygotowaną przez UNECE ankietę, na którą odpowiedziały: Elbląg, Inowrocław, Jarosław, Poznań, Przemyśl, Rzeszów, Stary Sącz i Tychy, dając dobry przegląd sytuacji w miastach różnej wielkości (w załączeniu roboczy tekst angielski).
Biura UMP i ZMP
