Ukazał się kolejny raport INC Rating o stanie finansów JST w roku 2017. Czytamy w nim m.in., że:

• W roku 2017 nastąpił wzrost wydatków majątkowych, co po gwałtownym spadku w 2016 r. oznacza, że samorządy ponownie rozpoczęły wydatkowanie środków pochodzących z budżetu UE; (...) W związku z dużą liczbą prywatnych projektów realizowanych przez firmy deweloperskie, wiele planowanych w roku 2017 inwestycji samorządowych zostało przesuniętych na rok bieżący, w wyniku przeciągających się postępowań przetargowych. Niewątpliwie jest to dodatkowy czynnik wywierający presję na bilans tegorocznych dochodów i wydatków majątkowych.

• Rok 2017 był pierwszym, w którym przez cały okres realizowany był program „Rodzina 500+”, stanowiący bardzo istotną pozycję w budżetach samorządów. Efektem realizacji programu był znaczący wzrost dochodów i wydatków bieżących gmin w roku 2016. W roku 2017 wzrost ten był kontynuowany, choć z mniejszą dynamiką. Co ciekawe, mimo istotnego wzrostu dochodów bieżących, istotnej zmianie nie uległa wartość marży operacyjnej (stosunku nadwyżki operacyjnej do dochodów bieżących), co sugeruje, że samorządom udało się w omawianym roku wypracować również dodatkową nadwyżkę na poziomie operacyjnym.

• Subwencja oświatowa, otrzymywana przez JST, pozwalała w 2017 r. na pokrycie przeciętnie 64,55% wydatków na oświatę realizowanych przez samorządy. W stosunku do roku 2013 wartość ta spadła o 5,58 p.p. Zgodnie z planem na rok 2018 stosunek otrzymywanej przez samorządy subwencji oświatowej do wydatków na oświatę kontynuować będzie spadek do poziomu zaledwie 61,89%. Warto przy tym podkreślić, że część z poniesionych i planowanych kosztów wynikać może ze strukturalnych zmian wprowadzanych w systemie szkolnictwa (likwidacja gimnazjów i wydłużanie okresu nauki w szkołach podstawowych), a rosnąca dysproporcja wskazuje, że ciężar tych zmian jest z znacznym stopniu przeniesiony na gminy. Zapewnienie finansowania systemu oświaty stanowi więc znaczące wyzwanie, szczególnie biorąc pod uwagę, że dział budżetowy „801 – Oświata” jest najważniejszą kategorią wydatków dla wielu samorządów.

• Od 2013 r. można zaobserwować poprawiające się warunki spłaty zobowiązań przez jednostki wszystkich szczebli. W 2013 r. przeciętny okres spłaty zobowiązań, przy założeniu, że samorządy przeznaczą na ten cel całą nadwyżkę operacyjną wynosił 4,80 roku. W 2017 r. wartość tego wskaźnika spadła do rekordowo niskiego poziomu – 3,25 roku.

Pełny tekst do ściągnięcia ze strony INC Rating TUTAJ