Komisja Europejska uruchamia specjalny mechanizm wspierania talentów. Ma on wspierać regiony UE dotknięte przyspieszonym spadkiem liczby ludności w wieku produkcyjnym w szkoleniu, zatrzymywaniu i przyciąganiu ludzi, umiejętności i kompetencji niezbędnych do radzenia sobie ze skutkami przejścia demograficznego. Wykorzystane zostaną m.in. fundusze z polityki spójności.

Jak argumentuje KE, państwa członkowskie stoją w obliczu gwałtownego spadku liczby ludności w wieku produkcyjnym. Liczba ta zmniejszyła się o 3,5 mln osób w latach 2015–2020; oczekuje się, że do 2050 r. spadnie o dodatkowe 35 mln.

Aż 82 regiony w 16 państwach członkowskich, w których mieszka prawie 30 proc. ludności UE, są poważnie dotknięte tym spadkiem liczby ludności w wieku produkcyjnym, niskim odsetkiem absolwentów szkół wyższych i wyższych uczelni lub ujemnym bilansem mobilności ludności w wieku 15–39 lat. Regiony te stoją w obliczu szczególnych wyzwań strukturalnych, takich jak nieefektywność rynku pracy, systemów kształcenia, szkolenia i kształcenia dorosłych, słabe wyniki w dziedzinie innowacji, zarządzania publicznego czy rozwoju przedsiębiorstw oraz niski dostęp do usług.

Niektóre z tych regionów już znajdują się w „pułapce niedoboru talentów”, podczas gdy inne są narażone na to ryzyko w najbliższej przyszłości. Jeżeli sytuacja ta pozostanie nierozwiązana, zagrozi ona długoterminowemu dobrobytowi UE - przestrzega KE.

Jak argumentuje Elisa Ferreira, komisarz do spraw spójności i reform, ze wszystkich pułapek związanych z rozwojem pułapka niedoboru talentów jest jedną z najbardziej niepokojących, ponieważ pozbawia nasze regiony ich najlepszych i najzdolniejszych umysłów. - Polityka spójności oparta na podejściu ukierunkowanym na konkretny obszar może być katalizatorem pomagającym regionom zatrzymać, rozwijać i przyciągać talenty. Jest to warunek uniknięcia zwiększonych dysproporcji terytorialnych w całej UE - dodaje Ferreira.

KE podkreśla, że mechanizm jest pierwszą kluczową inicjatywą w 2023 r. wspierającą Europejski Rok Umiejętności, którego celem jest nadanie nowego impulsu do przekwalifikowywania i podnoszenia kwalifikacji. Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych, przypomina, że celem Europejskiego Roku Umiejętności jest promowanie sposobu myślenia o przekwalifikowaniu i podnoszeniu kwalifikacji w kontekście szybko zmieniającego się rynku pracy. - Chcemy zwiększyć konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw i w pełni wykorzystać potencjał cyfrowej i ekologicznej transformacji w sposób sprawiedliwy i sprzyjający włączeniu społecznemu. Jest to dobra okazja dla regionów borykających się z trudnościami w przyciąganiu lub zatrzymywaniu wykwalifikowanych pracowników, aby zidentyfikować przeszkody, które uniemożliwiają ich przedsiębiorstwom i pracownikom zwrócenie się ku bardziej produktywnym i przyszłościowym sektorom  - argumentuje komisarz.

Komisja opracuje mechanizm wspierania talentów w oparciu o 8 filarów:

1. Nowy projekt pilotażowy zostanie uruchomiony w 2023 r., aby pomóc regionom znajdującym się w „pułapce niedoboru talentów” w opracowaniu, konsolidacji, opracowaniu i wdrożeniu dostosowanych do potrzeb i kompleksowych strategii oraz określenie odpowiednich projektów mających na celu szkolenie, przyciągnięcie i zatrzymanie wykwalifikowanych pracowników. Wsparcie zostanie udzielone regionom pilotażowym wybranym na podstawie otwartego zaproszenia.
2. Nowa inicjatywa „Inteligentne przystosowanie regionów do transformacji demograficznej” zostanie uruchomiona w 2023 r., aby pomóc regionom o ujemnym saldzie migracji ludzi młodych w dostosowaniu się do przejścia demograficznego i inwestowania w rozwój talentów za pomocą polityki ukierunkowanej na konkretny obszar. Regiony objęte pomocą zostaną wybrane na podstawie otwartego zaproszenia do składania wniosków.
3. Instrument Wsparcia Technicznego (TSI) zapewni pomoc państwom członkowskim, na żądanie, w ramach zaproszenia do składania wniosków dotyczącego TSI na 2023 r., poprzez reformy na szczeblu krajowym i regionalnym niezbędne do rozwiązania problemu spadku liczby ludności w wieku produkcyjnym, braku umiejętności i reagowania na potrzeby rynku lokalnego.
4. Programy polityki spójności i międzyregionalne inwestycje innowacyjne będą stymulować innowacje i możliwości tworzenia miejsc pracy wymagających wysokich kwalifikacji, a tym samym przyczynią się do zwiększenia możliwości zatrzymywania i przyciągania talentów w tych regionach.
5. W ramach „Europejskiej inicjatywy miejskiej” ogłoszone zostanie nowe zaproszenie do składania wniosków na innowacyjne działania w celu przetestowania rozwiązań ukierunkowanych na konkretne obszary, realizowanych przez kurczące się miasta, które stawiają czoła wyzwaniom związanym z rozwojem, zatrzymaniem i przyciąganiem wykwalifikowanych pracowników.
6. Inicjatywy UE wspierające rozwój talentów będą odpowiednio oznaczone na specjalnej stronie internetowej. Zapewni to zainteresowanym regionom łatwiejszy dostęp do informacji o politykach UE w dziedzinach takich jak badania naukowe i innowacje, edukacja i mobilność młodzieży.
7. Wymiana doświadczeń i rozpowszechnianie dobrych praktyk: regiony będą miały możliwość tworzenia tematycznych i regionalnych grup roboczych, aby sprostać konkretnym wyzwaniom zawodowym lub terytorialnym.
8. Dalej rozwijana będzie wiedza analityczna niezbędna do wspierania i ułatwiania sprawdzonej empirycznie polityki rozwoju regionalnego i migracji.

Źródło: Serwis Samorządowy PAP i www.ec.europa.eu