Priorytetami działalności Związku, zaplanowanymi na rok 2020, były pierwotnie:

• działania legislacyjne, w tym z wykorzystaniem inicjatyw legislacyjnych Senatu,
• realizacja projektów, w tym adresowanych do miast średnich i małych,
• budowa Forum Rozwoju Lokalnego – platformy narzędzi i wiedzy, ułatwiających miastom prowadzenie polityki rozwoju,
• konsolidacja miast członkowskich wokół priorytetów – kampanie informacyjne i budowanie relacji umacniających Związek.

Ważnymi punktami w tym planie były:

• Zgromadzenie Ogólne Związku we Wrocławiu, 5-6 marca,
• wiosenna ofensywa legislacyjna w Senacie,
• 30-lecie reformy samorządowej i pierwszych wolnych wyborów do rad gmin w 1990 roku,
• jesienny Kongres Polityki Miejskiej oraz Kongres Organizacji Pozarządowych.

Jak dziś wiadomo, plan ten od połowy marca uległ całkowitemu przeobrażeniu, ponieważ trzeba było zmierzyć się z pandemią koronawirusa – wyzwaniem, które zmusiło nas do podjęcia nieplanowanych i nieprzygotowanych wcześniej działań oraz do rewizji pierwotnych zamierzeń.

Realizacja planu działań legislacyjnych została rozpoczęta jeszcze przed marcowym Zgromadzeniem Ogólnym, jednak w połowie marca uległa zawieszeniu na ponad pół roku.
Do końca roku senator Zygmunt Frankiewicz, Prezes ZMP, przeprowadził przez Senat trzy projekty ustaw, które zostały już zgłoszone do Sejmu. Kolejne są w trakcie prac komisji, której Prezes przewodniczy, w tym dotyczące kwestii ustrojowych samorządu terytorialnego.

Pierwsza kampania informacyjna (Jedno dla wszystkich, wszystkie dla jednego) została zrealizowana na początku roku, lecz dalsze działania na rzecz umacniania relacji wewnątrzzwiązkowych zostały przekształcone w budowanie nowych, wirtualnych sposobów współdziałania. Działania informacyjne w roku ubiegłym były jednak znacznie szersze, po części stanowiąc reakcję na akcje medialne, które fałszowały wizerunek samorządów w opinii publicznej. Był to przede wszystkim „kontr-spot” telewizyjny, stanowiący reakcję na słynny spot KPRM, mówiący o tym, jak dobra jest sytuacja JST dzięki obecnemu rządowi.

Prowadziliśmy także szeroką akcję związaną ze sprzeciwem samorządów wobec przeprowadzenia wyborów prezydenckich 10 maja ub.r. w sposób niezgodny z prawem. W jej ramach wyposażaliśmy nasze miasta członkowskie i inne zainteresowane gminy w ekspertyzy i opinie prawne, dotyczące organizacji wyborów w zmieniającej się czasem z dnia na dzień sytuacji (bez)prawnej.

Zorganizowaliśmy wymianę doświadczeń w zakresie lokalnych inicjatyw w ramach przeciwdziałania pandemii („Miasta wobec epidemii”). Nie mieliśmy większego wpływu na kolejne tzw. „tarcze anty-COVID-owe” z wyjątkiem lipcowej Tarczy 4.0, w której uwzględniono część naszych postulatów (głównie dzięki wsparciu Porozumienia J. Gowina). Pod koniec roku udało się nam uzyskać przesunięcie terminu uchwalenia budżetów na rok 2021, uelastycznienie terminów biegu spraw administracyjnych oraz przedłużenie rozluźnienia reguły wydatkowej na rok 2021.

W grudniu poparliśmy akcję stowarzyszenia Samorządy dla Polski, stanowiącą sprzeciw wobec groźby zawetowania budżetu Unii Europejskiej przez rząd RP.

Najsprawniej udało się nam przenieść do przestrzeni wirtualnej działania projektowe. Okazało się, że zaplanowane działania przebiegają planowo, przy bardzo dużej frekwencji, nieosiągalnej w formach tradycyjnych (koszty przejazdu i częste kolizje terminowe). Ze względu na zaangażowanie bardzo wielu miast oraz poważnych środków projektowych wysoka jakość i aktywny udział przedstawicieli miast mają pierwszorzędne znaczenie dla utrzymania wysokiej oceny prowadzonej przez Związek, wszechstronnej wymiany doświadczeń w zintegrowanym zarządzaniu rozwojem.

Dzięki tym działaniom – naszym i całego środowiska samorządowego – uzyskany w 2019 roku, szczególnie mocny dzięki wysokiej frekwencji wyborczej, mandat, jest wciąż silny poparciem mieszkańców. Wyrazem tego są rekordowe wyniki ostatniego badania opinii publicznej, opublikowanego przez CBOS w październiku 2020 roku (74% ocen pozytywnych, 18% ocen negatywnych).

Pełny tekst Sprawozdania Zarządu z działalności Związku Miast Polskich w 2020 roku znajduje się w załączniku.