Stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw – proponowane poprawki

W dniu 1 czerwca 2023 r. Sejm przekazał na ręce Pana Marszałka ustawę o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, której celem jest ułatwienie procedur i opty­malizacja obowiązujących przepisów. Projektodawca wskazuje na uszczelnienie procedury wydawania decyzji o warunkach zabudowy (WZ), co w przekonaniu resortu zostało osiągnięte dzięki doprecyzowaniu kryteriów lokalizacji oraz wskazanie terminów ważności decyzji. Ponadto zaproponowane zmiany mają przyczynić się do poprawy jakości życia mieszkańców poprzez wprowadzenie standardów warunkujących powstawanie nowych inwestycji mieszkaniowych z dostępem do infrastruktury technicznej. Dodatkowo nowe regulacje mają też na celu usprawnienie sporządzania planów miejscowych.

Mimo tego, że powyższym założeniom trudno odmówić słuszności, część z nich została zresztą zaaprobowana przez Zarząd Związku Miast Polskich w stanowisku z września 2022 r., należy wskazać, że podczas prac legisla­cyjnych Projektodawcy nie wsłuchali się w głosy przedstawicieli korporacji samorządowych, w tym te zgłaszane przez Związek Miast Polskich czy Unię Metropolii Polskich. W efekcie ustawa z jednej strony nakłada na gminy nowe zadania, które nie będą możliwe do zrealizowania w narzuconych terminach, z drugiej nie ujmuje w należyty sposób kilku zagadnień, których rozwiązanie jest niezbędne, by można było mówić o kompleksowej reformie systemu planowania przestrzennego, niwelującej negatywne skutki zmian wprowadzonych w 2003 roku. Ustawa nie rozwiązuje wystarczająco skutecznie problemu narastających patologii związanych z niezgodnym z intencjami ustawodawcy stosowaniem zastępczej procedury wydawania decyzji o warunkach zabudowy, zamiast uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Nie osiąga też w najmniejszym stopniu nieodzownego powiązania planowania przestrzennego z faktycznym zagospodarowaniem przestrzeni, co można osiągnąć poprzez zmiany charakteru podatku od nieruchomości, poprzedzone urealnieniem systemu opłat planistycznych (rząd wycofał się z korzystnego rozwiązania tej kwestii, które było zawarte w pierwotnym projekcie resortowym).

Ustawa zawiera szereg zadań i obowiązków nakładanych na wszystkie 2477 gmin funkcjonujących na teryto­rium Rzeczypospolitej Polskiej. Należy jednak podkreślić, że liczne gminy nie będą w stanie zadośćuczynić dyspo­zycjom zawartym w uchwalonych przepisach. Przedstawione argumenty środowiska, które na co dzień mierzy się z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym, niestety nie uzyskały aprobaty tak podczas prac Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, jak również w ramach prac sejmowych Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.

Wobec powyższego Zarząd ZMP zwrócił się do Tomasza Grodzkiego, marszałka Senatu RP z prośbą o uwzględnienie propozycji zmian w formie poprawek do ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw.

Więcej w załączonym Stanowisku.