Stanowisko Związku Miast Polskich

w sprawie kryzysu w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, spowodowanego przez PGW Wody Polskie

Na podstawie informacji od przedstawicieli miast i przedsiębiorstw wodociągowo-kanaliza­cyjnych oraz wniosków Zgromadzenia Ogólnego Związku stwierdzamy nieprzestrzeganie przez PGW Wody Pol­skie przepisów art. 24 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, w zakresie kryteriów określania taryf za wodę i ścieki oraz trybu i terminów rozpatrywania wniosków. Ma to szczególnie duże znaczenie w czasie destabilizacji sytuacji gospodarczej i bardzo dynamicznych zmian warunków prowadzenia działalności w gospodarce komunalnej.

Obiektywne czynniki wzrostu kosztów zaopatrzenia mieszkańców w wodę odpowiedniej jakości, zwłaszcza regulowane przepisami prawa oraz obowiązującymi wskaźnikami makroeko­nomicznymi muszą być uwzględniane w całości. Nie wolno również pomijać kosztów odtworzenia, utrzymania i rozwoju infrastruktury, która musi zapewnić ciągłe dostawy wody o odpowiedniej jakości; w innych regulowanych dziedzinach zaopatrzenia mieszkańców w usługi pierwszej potrzeby, np. w energe­tyce, środki na utrzymanie i rozwój są zagwarantowane.

1. Postulaty zgłaszane przez środowisko samorządowe oraz komisje senackie dotyczą jasnych, przej­rzystych zasad rozpatry­wania wniosków taryfowych:

- bezzwłocznego rozpatrywania wniosków o skrócenie okresu obowiązywania obecnych taryf,

- uwzględnienia rzeczywistej, wysokiej dynamiki ich wzrostu w ostatnich miesiącach,

- uwzględnienia aktualnych wskaźników makroekonomicznych,

- uwzględnienia w pełnym wymiarze wzrostu cen energii i materiałów,

- uwzględnienia wzrostu wynagrodzeń odpowiednio do rzeczywistej dynamiki płac w kraju;

- uwzględnienia w pełnym wymiarze amortyzacji, zapewniającej zarówno odtworzenie i utrzyma­nie istniejących środków trwałych jak i realizację zatwierdzonych planów modernizacji i inwestycji,

- uwzględnienia faktycznego wzrostu kosztów obsługi zadłużenia,

- uwzględnienia realnego wzrostu kosztów eksploatacyjnych,

- uwzględnienia rzeczywistego wzrostu kosztów hurtowego zakupu wody oraz hurtowego odbioru ścieków w przedsiębiorstwach, których to dotyczy.

Żadne z tych oczywistych, uprawnionych przepisami ustawy i rozporządzenia taryfowego po­stulatów, nie zostały uwzględnione przez regulatora.

W tej sytuacji Zgromadzenie Ogólne Związku Miast Polskich domaga się – podobnie jak organy innych organizacji samorządowych – odebrania PGW Wody Polskie uprawnień regulatora w za­kresie taryf za wodę i ścieki, z jednoczesnym przywróceniem tych uprawnień radom gmin.

2. W przypadku nieuwzględnienia tego wniosku oczekujemy pilnej nowelizacji ustawy o zbioro­wym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, poprzez wprowadzenie mecha­nizmu korekty taryf w sytuacjach nadzwyczajnych, analogicznie jak w ustawie Prawo energetyczne dla cen ciepła. Ta procedura umożliwi szybkie uwzględnienie niezależnych od przedsiębiorstw zmian, których obecna dynamika, ignorowana przez regulatora, stawia branżę o podstawowym zna­czeniu dla mieszkańców w sytuacji krytycznej. Stwarza ona zagrożenie niezachowania ciągłości dostaw wody o wyma­ganej jakości, a nawet utraty płynności finansowej przedsiębiorstw. W praktyce pozbawia je także możliwości modernizacji i rozwoju, w tym z wykorzystaniem środków unijnych.

W załączeniu projekt zmian w ustawie, realizujących postulat wprowadzenia możliwości korekty taryf w sytuacjach nadzwyczajnych. Jeśli ten postulat nie zostanie zrealizowany, należy – przy obecnej inflacji i dynamice zmian uwarunkowań gospodarczych – skrócić okres obowiązywania taryf do 1 roku.

Postulujemy również wprowadzenie obowiązku przedstawienia w formie pisemnej analizy zmiany warunków i weryfi­kacji kosztów przedłożonych przez przedsiębiorstwo oraz uzasadnienia decyzji odmownej w sprawie korekty taryf.

3. Jeśli załączony projekt zmian w ustawie, wprowadzających mechanizm korekty taryfy w sytuacjach nad­zwyczajnych nie zostanie przyjęty, domagamy się – wobec okoliczności przedstawio­nych na wstępie – skrócenia okresu obowiązywania taryfy, określonego w art. 20 ust. 1 ustawy z 3 lat do 1 roku.

(-) Zygmunt Frankiewicz

PREZES ZWIĄZKU

Sopot, 3 kwietnia 2023 r.

W załączeniu Stanowisko w PDF i Projekt zmiany ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (załącznik)