21 października odbędą się wybory samorządowe. Tegoroczne mogą być dla gmin wyjątkowo trudne ze względu na zmiany w Kodeksie wyborczym. Przypomnijmy, że tegoroczna nowelizacja Kodeksu wyborczego zmieniła zasady kandydowania na wójta, burmistrza i prezydenta miasta. Zmiany objęły też kampanię wyborczą i samo głosowanie.
Od momentu pojawienia się projektu nowelizacji Kodeksu, Związek Miast Polskich zwracał uwagę jej autorom na niedoskonałe, wadliwe czy absurdalne propozycje zapisów, które będą nastręczały samorządom trudności przy organizacji wyborów. Zdecydowanie Związek podnosił też inne ważne kwestie, jak np. dwukadencyjność organów wykonawczych w samorządach, we wszystkich aspektach tego problemu.
Dzięki skutecznym interwencjom ZMP i współpracy miast, 10 lipca została podpisana nowelizacja Kodeksu Wyborczego, o którą zabiegał Związek Miast Polskich.
Zmieniona ustawa stanowiła reakcję na uwagi i zastrzeżenia zgłaszane wobec zmian prawa wyborczego z 11 stycznia br. Zniesiono w niej obowiązek prowadzenia transmisji z lokalu wyborczego za pośrednictwem publicznie dostępnej sieci elektronicznego przekazywania danych, wprowadzono fakultatywność w zawieraniu porozumień pomiędzy Szefem KBW a wójtem w sprawie obsługi urzędnika wyborczego przez gminę, a także zapisano, że obsługa urzędnika wyborczego jest zadaniem zleconym, tj. finansowanym z budżetu państwa. Liczne interwencje, stanowiska ZMP oraz mobilizacja środowiska spowodowały rekcję na uwagi samorządowców.
Przedstawiciele Związku Miast Polskich na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego 28 sierpnia br. zwrócili uwagę na niespójne przepisy i kolejne wątpliwości samorządowców dotyczące prawa wyborczego w zbliżających się wyborach samorządowych.
Najnowszy problem pojawił się po dokonaniu przez sejm zmiany w art. 20 ustawy o samorządzie gminnym – przy okazji prac nad projektem ustawy dotyczącej zniesienia Ostrowic. Nowy zapis mówi, że „pierwszą sesję nowo wybranej rady gminy zwołuje komisarz wyborczy na dzień przypadający w ciągu 7 dni po upływie kadencji rady”. Tymczasem art. 29 tej samej ustawy określa, że prezydent/burmistrz/wójt obejmuje obowiązki z chwilą złożenia wobec rady gminy ślubowania na sesji, którą komisarz wyborczy zwołuje na dzień przypadający w ciągu 7 dni od dnia ogłoszenia zbiorczych wyników wyborów wójtów na obszarze kraju.
Takie rozwiązanie oznacza, że przez pewien czas w gminach może sprawować władzę dwóch prezydentów/burmistrzów/wójtów. Wybory samorządowe odbędą się 21 października br. Jeśli PKW ogłosi wyniki w ciągu tygodnia, to I sesja może być zwołana między 29 października a 4 listopada br. Tymczasem kadencja obecnych rad trwa do 16 listopada br., identycznie trwa kadencja prezydentów, burmistrzów i wójtów. Przez okres kilkunastu dni więc w miastach sprawować władzę może stary i nowy prezydent/burmistrz.
W liście skierowanym do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Joachima Brudzińskiego, Prezes Związku Miast Polskich, Zygmunt Frankiewicz zauważa, że zmiana ta doprowadzi do kuriozalnej sytuacji, w której dla zaprzysiężenia wójta koniecznie będzie zwołanie sesji „starej” rady gminy, w terminie przypadającym po wyborach do rad gmin, ale przed upływem jej kadencji.
Dlatego Związek Miast Polskich postuluje szybką nowelizację ustawy o samorządzie gminnym, by uniknąć tego typu kłopotów.
Komunikat Zarządu ZMP w sprawie wniosku o zmianę § 8 uchwały PKW, która pozwoli urzędom gmin na prawidłowe i zgodne z przepisami ustawy realizowanie zadań wyborczych
Komunikat ZMP w sprawie projektu porozumienia z KBW
Podczas posiedzenia sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej 5 czerwca przedstawiciel Związku Miast Polskich domagał się nowelizacji Kodeksu wyborczego.
