Program kierowany jest do gmin chcących wykorzystać potencjał dziedzictwa kulturowego w procesach rewitalizacyjnych, które przystępują do sporządzania, sporządzają, wdrażają lub aktualizują Gminny Program Rewitalizacji.
NID pomoże wybranym gminom przeprowadzić proces identyfikacji dziedzictwa na jej obszarze, oszacować jego wartość i wskaże właściwy sposobów jego ujęcia, ochrony i zagospodarowania w procesach rewitalizacyjnych.

W ramach programu Narodowy Instytut Dziedzictwa wesprze gminy w procesach planowania i wdrażania gminnych programów rewitalizacyjnych uwzględniających dziedzictwo kulturowe jako istotny zasób służący przezwyciężaniu problemów społecznych i infrastrukturalnych, występujących na obszarach rewitalizacji. Efektem współpracy ekspertów NID z gminami, będzie wypracowanie modelowych procesów rewitalizacji, które następnie zostaną opisane i opracowane przez NID jako standard działań związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego w ramach procesu rewitalizacji prowadzonego przez dane gminy. W zależności od województwa do udziału w programie zakwalifikują się maksymalnie 2 gminy w województwie.

Dzięki udziałowi w programie wyłonione gminy otrzymają indywidualne wsparcie eksperta NID, który zostanie delegowany do bieżącego doradztwa dla danej gminy i wspólnie z jej przedstawicielami będzie uczestniczył w procesie planowania i realizacji programu rewitalizacji na każdym etapie uwzględniającym dziedzictwo kulturowe, czyli:

• ujmowania dziedzictwa jako elementu diagnozy potencjałów i obszarów kryzysowych;
• delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji (m.in. w zakresie doboru mierników adekwatnych dla dziedzictwa kulturowego);
• wyznaczaniu priorytetów i planowanych działań odnoszących się do dziedzictwa kulturowego;
• tworzeniu lub aktualizacji opracowań studialnych, planistycznych i strategicznych m.in. Studiów ochrony wartości kulturowych, Gminnych programów rewitalizacji oraz innych dokumentów programowych, strategicznych i planistycznych odnoszących się do dziedzictwa kulturowego, przygotowywanych w ramach działań rewitalizacyjnych;
• wsparcia w opracowaniu ekspertyz, wytycznych konserwatorskich, programu prac konserwatorskich na rzecz gmin prowadzących rewitalizację;
• wdrażaniu projektów związanych z zabytkami (infrastrukturalnych, architektonicznych, konserwatorskich, adaptacja obiektów);
• wdrażaniu projektów związanych z lokalną kulturą i tradycją, wykorzystanie dziedzictwa niematerialnego;
• aktywizacji społeczności lokalnej przy wykorzystaniu dziedzictwa kulturowego, udziału w partycypacji społecznej;
• monitoringu i ewaluacji działań rewitalizacyjnych odnoszących się do dziedzictwa kulturowego.

O tym, które gminy otrzymają wsparcie Centrów Kompetencji ds. Rewitalizacji NID, zadecyduje analiza ekspercka dokonana na podstawie oceny min. motywacji gminy do udziału w programie, występujących na danym obszarze problemów, czy podejmowanych w przeszłości działań rewitalizacyjnych na obszarach cennych historycznie.

Program jest kolejnym, po utworzeniu Centrów Kompetencji ds. Rewitalizacji NID oraz szkoleniach dla przedstawicieli gmin, trzecim kierunkiem działania projektu „Merytorycznego wsparcia procesu planowania i rewitalizacji w gminach” realizowanego w ramach „Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2019–2022”.

Program wsparcia oferowany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa jest komplementarny wobec działań realizowanych przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej wraz z Urzędami Marszałkowskimi pn. „Regiony Rewitalizacji – wzmacnianie zdolności gmin do programowania i wdrażania działań rewitalizacyjnych”, w ramach którego oferowane jest wsparcie doradcze i szkoleniowe w czterech modułach tematycznych związanych z rewitalizacją (dostępność, zarządzanie i włączenie społeczności lokalnej, narzędzia ustawowe, monitoring i ewaluacja). Więcej informacji o rewitalizacji i podejmowanych działaniach znaleźć można na stronie Krajowego Centrum Wiedzy o Rewitalizacji (www.rewitalizacja.gov.pl) oraz stronach internetowych Urzędów Marszałkowskich.

Formularz zgłoszeniowy do programu „Wzorcowa rewitalizacja” należy przesłać do 26 lutego 2021 r. na adres mailowy odpowiedniego Koordynatora Centrum Kompetencji ds. Rewitalizacji NID.

Więcej informacji – w tym adresy Koordynatorów i formularz zgłoszeniowy do programu – TUTAJ