Z Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego

Opublikowano: 31.03.2022
KWRiST_-_22-03-30.jpg
Komisja Wspólna pozytywnie zaopiniowała projekt Krajowej Polityki Miejskiej, domagała się spotkania ws. gospodarki odpadami, w tym ROP, a także podniesienia środków dla gmin na obsługę dodatków osłonowych

Komisja Wspólna pozytywnie zaopiniowała projekt Krajowej Polityki Miejskiej, po uwzględnieniu przez resort funduszy i polityki regionalnej uwag dotyczących uzupełnienia go o kwestie związane z nowymi mieszkańcami miast, jakimi są uchodźcy z ogarniętej wojną Ukrainy, rozszerzenie zapisów dotyczących finansowania oraz uwzględnienia w składzie Rady Wykonawczej również przedstawicieli korporacji „niemiejskich”: Związku Województw RP, Związku Powiatów Polskich i Związku Gmin Wiejskich RP. 

Projekt KPM 2030 jest skierowany do wszystkich polskich miast, jego najogólniej pojętym celem jest poprawa jakości życia ich mieszkańców. KPM ma ułatwić miastom prowadzenie polityki zrównoważonego rozwoju i przynieść rozwiązanie problemów od dawna zdiagnozowanych, jak np. suburbanizacja. Dzięki zmianom prawnym, modyfikacjom finansowym i wsparciu transferu wiedzy KPM ma umożliwić miastom skuteczniejsze działanie np. w niwelowaniu barier w rozwiązywaniu problemów wykraczających poza granice administracyjne dzięki współpracy w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych, przeciwdziałaniu chaosowi przestrzennemu czy poprawie jakości przyrodniczej środowiska miejskiego oraz adaptacji do zmian klimatu.

Negatywnie o podziale rezerwy

Negatywnie z kolei został zaopiniowany, przygotowany przez resort finansów projekt podziału części rezerwy subwencji ogólnej, która ma na celu wyrównanie skutków zmian wprowadzonych rządowym programem „Polski Ład”. Jak wyjaśniał sekretarz strony samorządowej, Marek Wójcik przyjęta metodologia podziału premiuje te samorządy, które zaplanowały optymistycznie wysokie kwoty w swoich Wieloletnich Prognozach Finansowych, dzięki czemu dostaną więcej środków z rezerwy. Samorządowy wniosek o znalezienie innego sposobu podziału pieniędzy z rezerwy i przedstawienie dwóch propozycji ich podziału zostały odrzucone. 

Rozszerzona odpowiedzialność producentów – będą rozmowy

Na wniosek strony samorządowej wiceminister Małgorzata Golińska przedstawiła informację na temat zaawansowania prac nad wprowadzeniem rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). Zakończyły się już konsultacje społeczne i uzgodnienia międzyresortowe projektu, co oznacza, że wkrótce trafi on do opiniowania przez Komisję Wspólną. Wpłynęły już pierwsze uwagi, np. wstępna opinia ze Związku Miast Polskich. Wkrótce na stronie internetowej ministerstwa ukaże się zbiorcza informacja zawierająca odpowiedzi na uwagi. Ze względu na objęcie projektu tarczą antykorupcyjną przez CBA odpowiedzi na uwagi nie mogą być przekazywane indywidualnie, poza oficjalnym obiegiem legislacyjnym, by uniknąć zarzutów, że są grupy interesariuszy, które otrzymują informacje szybciej niż inne – powiedziała wiceminister Golińska.

Samorządowcy chcieliby jak najszybciej poznać rozwiązania zawarte w projekcie oraz odpowiedzi na zgłoszone uwagi. Miały się w tej sprawie odbyć spotkania specjalnego zespołu, które jednak zostały odwołane. Do dziś niestety strona samorządowa nie zna planu wprowadzania ROP i systemu depozytowo-kaucyjnego, które muszą być rozpatrywane łącznie, bo dotyczą tego samego strumienia odpadów.

- Nie wiemy, kiedy i w jakiej skali ten strumień odpadów zostanie zubożony dla nas o najcenniejsze frakcje, których zagospodarowanie pozwalało na obsłużenie pozostałych frakcji, znacznie bardziej uciążliwych – mówił Leszek Świętalski, dyrektor Biura ZGW RP.

Konieczne jest pilne wznowienie prac zespołu, by wyjaśnić wiele kwestii, choćby datę wprowadzenia ROP (czy będzie to 1 stycznia 2023), sposób osiągania założonych efektów gospodarowania odpadami (by móc rozliczyć budowę czy modernizację instalacji), a także czy gminy będą odpowiadać za poziomy recyklingu z całego strumienia odpadów.

2 miliony uchodźców to dodatkowe odpady


Kolejnym, nowym problemem związanym z gospodarką odpadami jest gwałtowny wzrost wytwarzanych odpadów w związku z napływem do Polski 2 milionów uchodźców z Ukrainy. Trzeba pilnie podjąć decyzje systemowe dotyczące finansowania gospodarki nimi, jako że skala zjawiska jest bardzo duża. Trzeba rozstrzygnąć, czy uchodźcy mają być włączani do systemu gospodarowania odpadami na zasadzie powszechności deklaracji, czy też gminy mają pokryć zwiększone koszty obsługi systemu, a potem otrzymają od rządu rekompensaty.

Wiceminister Paweł Szefernaker zaproponował, by kwestia ta znalazła się wśród tematów omawianych na specjalnych dodatkowych posiedzeniach KWRiST poświęconych problemom pomocy uchodźcom z Ukrainy. Na spotkanie resort klimatu i środowiska przygotuje opinię w tej sprawie.


Zaniżone koszty obsługi tzw. dodatku osłonowego

W związku z zaniżonymi kosztami realizacji przez gminy obsługi zadania zleconego, jakim jest wypłata dodatków osłonowych, sekretarz Marek Wójcik apelował o spotkanie z minister klimatu i środowiska, Anną Moskwą. Wiceminister Paweł Szefernaker obiecał doprowadzić do takiego spotkania.

Jak przypomniała dyrektor Departamentu elektroenergetyki i gazu, Anna Bednarska – dodatki osłonowe są ważnym elementem tarczy antyinflacyjnej, na który rząd przeznaczył 4,7 mld zł i który obejmie około 7 mln gospodarstw domowych. Na obsługę przyjmowania wniosków i wypłaty dodatków gminy otrzymają 2 % całej puli środków, czyli 800 mln zł. Dla osób, które złożyły wnioski do 31 stycznia br. pieniądze z pierwszej transzy mają być wypłacane do 31 marca br. Wojewodowie zawnioskowali o środki do Ministra Finansów w wysokości 1 mld zł.

Sekretarz Wójcik przekonywał, że wartość 2% absolutnie nie wystarcza na pokrycie ponoszonych przez gminy kosztów i jest 2-krotnie za niska. Dlatego apelował o pilne spotkanie z minister Moskwą, by zwiększyć środki dla gmin i spróbować uelastycznić przepisy.

Z kolei burmistrz Kowala, Eugeniusz Gołembiewski apelował o pilne zdefiniowanie na potrzeby tej ustawy gospodarstwa domowego, gdyż dochodzi do nadużyć – zdarza się, że kilkuosobowa rodzina mieszkająca w lokalu o powierzchni kilkudziesięciu metrów, pobiera dodatek na każdą z osób jako na oddzielne gospodarstwo domowe.

Zmiana regulaminu - nowe zespoły

Komisja Wspólna przyjęła projekt uchwały zmieniającej regulamin KWRiST. W jej wyniku Zespół ds. Ustrojowych zmieni status z doraźnego zespołu problemowego na stały i połączy zadania 2 dotychczasowych zespołów: ds. Ustrojowych oraz ds. Funkcjonalnych obszarów metropolitalnych i miejskich. Otrzyma w związku z tym nową nazwę: Zespołu ds. Ustroju Samorządu, Obszarów Miejskich i Metropolitalnych.

Z kolei stały Zespół ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska - z uwagi na dużą liczbę spraw - podzieli się na dwa odrębne zespoły: Zespół ds. Infrastruktury, Urbanistyki i Transportu oraz Zespół ds. Energii, Klimatu i Środowiska. Dzięki takiemu rozwiązaniu zmniejszy się zakres prac dotychczasowego zespołu, który w ostatnim czasie zbierał się nawet trzy razy w miesiącu, by omówić wszystkie projekty i sprawy wniesione. 

Sekretarz strony samorządowej, Marek Wójcik zaapelował, by rząd jak najszybciej wskazał współprzewodniczącego nowego zespołu oraz wyznaczył jego członków, tak by zespół mógł jak najszybciej rozpocząć prace. Uchwała porządkuje również kwestie innych zespołów, a wejdzie w życie 14 dni po opublikowaniu.

hh

Partnerzy