Zarząd ZMP podczas posiedzenia 14 grudnia 2018 r. w Częstochowie przyjął stanowisko w sprawie podwyżek cen energii oraz apel na temat koniecznych zmian dotyczących planowania przestrzennego. W spotkaniu uczestniczyła gościnnie Andżelika Borys, przewodnicząca Związku Polaków na Białorusi, która mówiła o trudnej sytuacji Polonii na Białorusi i zachęcała miasta do włączenia się do akcji organizowania letniego pobytu dla dzieci i młodzieży w Polsce.

Rekompensaty za drogi prąd

Jak wynika z informacji z wielu miast, w trwających postępowaniach przetargowych dotyczących zakupu energii elektrycznej na potrzeby lokalnych usług publicznych, ceny, jakie zaproponowali dostawcy energii, są o 50-70% wyższe niż przed rokiem. Na przykład w Łódzkiej Grupie Zakupowej w 2019 roku wzrost średniej stawki za 1 MWh o 117,03 zł (netto), tj. o 53,3%, oznacza wzrost wydatków na energię elektryczną o 24,7 mln. zł. W Łodzi koszt oświetlenia wzrośnie o 5 mln. zł, a MPK zapłaci ponad 20 mln. zł więcej za zużycie energii. Tomasz Kacprzak, członek Zarządu i radny Łodzi przedstawił uchwałę i apel tego miasta do Prezesa Rady Ministrów o zabezpieczenie środków w budżecie państwa na 2019 rok na pokrycie różnicy zakupu cen energii dla JST. W podobnym tonie już wcześniej prezydent Rzeszowa pisał do Premiera, że spółka PGE narzuciła miastu rażąco wysokie ceny energii elektrycznej (prawie o 68% wyższe niż w ubiegłym roku). Wzrost cen potwierdzają też dane z badania ankietowego przeprowadzonego wśród miast członkowskich przez Związek. W opinii ZMP, w żaden sposób nie można uznać tych drastycznych podwyżek za uzasadnione. Zwrócono uwagę również, że podwyżki te przełożą się na wyższe ceny usług komunalnych, które obciążą mieszkańców. Droższa woda będzie się wiązać z koniecznością wystąpienia o korektę cen do „Wód Polskich”. W podjętym stanowisku Związek oczekuje na złagodzenie z budżetu państwa skutków podwyżek cen prądu.

Zmiany w planowaniu przestrzennym

Członkowie Zarządu wystosowali apel w sprawie konieczności pilnych zmian w przepisach dotyczących planowania przestrzennego. Związek Miast Polskich już podczas prac nad obecnie obowiązującą ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zwracał uwagę na zawarte w niej złe rozwiązania, które znacznie pogorszyły jakość polskiej przestrzeni. Potrzebne są rozwiązania prawne (kodeks urbanistyczny), które sprawią, że właściwy rozwój będzie zachodził w odpowiednim miejscu i we właściwym czasie, z korzyścią dla społeczności lokalnej i gospodarki. Planowanie przestrzenne powinno umożliwiać określenie, jaki rozwój jest potrzebny i gdzie powinien następować, jakie obszary należy chronić, a jakie aktywizować, oraz ocenić, czy proponowane zmiany przestrzenne są odpowiednie. W szczególności systemowe rozwiązania prawne powinny m.in.: przywrócić znaczenie aktów prawa miejscowego w planowaniu przestrzennym i wyeliminować decyzje administracyjne, pozornie zastępujące akty planistyczne, a realnie powodujące wzrost zagrożenia korupcyjnego, a także przenieść procesy konsultacji na etap rozpoczynania i wczesnej fazy prowadzenia prac planistycznych. Związek na najbliższym Zgromadzeniu Ogólnym przedstawi własne propozycje dotyczące zmian w tej dziedzinie.

Fakultatywne centra usług

Zarząd ZMP przyjął stanowisko dotyczące prezydenckiego projektu ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (CUS). Przedstawiciele miast członkowskich podkreślali, że idea rozwoju i zintegrowania usług społecznych wydaje się jak najbardziej słuszna i zasadna. Ustawa tworzy ramy prawne, które mają ułatwić samorządom gminnym integrację i koordynację różnego rodzaju usług społecznych, odpowiadających na potrzeby społeczności lokalnej. Regulacja wprowadza możliwość, a nie nakaz tworzenia centrów usług społecznych, które mogą stać się nową jednostką organizacyjną gminy i instytucją lokalnej polityki społecznej. Pozytywnie oceniono rozwiązanie umożliwiające tworzenie CUS-u w miastach liczących powyżej 100 tys. mieszkańców, odrębnie od ośrodka pomocy społecznej. Pojawiło się jednak szereg szczegółowych wątpliwości i uwag dotyczących zarówno finansowania tworzenia i działalności centrów, jak i realizacji zadań wynikających wprost z rożnych aktów prawnych, w tym z ustawy o pomocy społecznej itp. Umożliwienie dobrowolnej integracji jest uzasadnione, jednak nie może być to związane z propozycjami sztywnych rozwiązań, które – zdaniem Związku - powinny być bardziej elastyczne. Wyrażano obawy dotyczące możliwego bałaganu kompetencyjnego i organizacyjnego w trakcie wdrażania nowych rozwiązań, który może ograniczyć dostępu do usług.

Odroczenie elektromobilności i ostrzejsze restrykcje za wycinkę drzew

Członkowie Zarządu przychyli się do wniosku miasta Torunia dotyczącego ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Chodzi o harmonogram działań, który jest niedostosowany do możliwości gmin i wymaga pilnej weryfikacji. Ustawa przewiduje obowiązek zapewnienia do 2025 roku 30-procentowego udziału pojazdów elektrycznych we flocie pojazdów obsługujących urzędy oraz pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym we flocie pojazdów wykorzystywanych przy wykonywaniu zadań publicznych. Zaplanowany zbyt krótki okres (1 rok i 10 miesięcy na zapewnienie udziału na poziomie 10%) spowoduje zahamowanie rozwoju wielu ważnych dziedzin aktywności miast i wzrost cen usług podmiotów, którym JST będą powierzać realizację zadań.

Związek poparł też wniosek Sopotu o podjęcie starań i działań legislacyjnych mających na celu zmianę ustawy o ochronie przyrody i stosownych rozporządzeń, pozwalającą na nakładanie wyższych, bardziej restrykcyjnych kar oraz właściwe ich naliczanie, adekwatne do zamierzonej ochrony drzew.

Joanna Proniewicz, rzecznik prasowy ZMP