Członkowie Zarządu ZMP na posiedzeniu w Krakowie 17 października poparli stanowisko strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, która zwróciła się do Sejmu o odrzucenie tego projektu.

Strona Samorządowa KWRiST zaapelowała (stanowisko w załączeniu) nie tylko o odrzucenie projektu zawartego w druku sejmowym nr 1905 w pierwszym czytaniu, ale też o odesłanie go do rządu „w celu przeprowadzenia niezbędnej, przewidzianej prawem, a dotąd niezrealizowanej procedury, wyrażenia opinii przez Komisję Wspólną.” Projekt ten dotyczy ważnego zadania własnego gmin, a mianowicie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz kanalizacji. Pozostawia on pełną odpowiedzialność za realizację tego zadania gminom, ale odbiera prawo określania najważniejszego parametru realizacji tego zadania, jakim jest ustalenie taryf opłat za wodę. Przeniesienie tego działania do instytucji rządowej, która nie ponosi żadnej odpowiedzialności za realizację tego zadania, pozostaje w rażącej sprzeczności z konstytucyjnymi zasadami pomocniczości, decentralizacji oraz samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. – Oznacza to wprost ręczne sterowanie samorządem – mówił prezes ZMP, Zygmunt Frankiewicz.

Skąd taka regulacja? Przyczyną, dla której rząd zdecydował się na taki krok, jest wprowadzenie w Prawie wodnym obowiązku wnoszenia nowych opłat za wodę na rzecz podmiotu rządowego – Przedsiębiorstwa Państwowego Wody Polskie. Opłaty te spowodują zauważalny wzrost kosztów dostarczania wody, a to z kolei wymagałoby podniesienia cen wody, jeśli przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne miałyby zachować rentowność. Rząd chce ograniczyć te podwyżki, stąd propozycja narzucenia gminom taryf. W ten sposób to samorządy będą musiały pokrywać straty przedsiębiorstw i dopłacać do cen wody w większym stopniu niż dotychczas, a to obniży znacząco poziom inwestycji w infrastrukturę komunalną i wpłynie negatywnie na poziom życia mieszkańców. Samorządowcy z miast nie zgadzają się też na to, aby opłata środowiskowa trafiała w całości do administracji rządowej. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby część tej opłaty zostawała w gminie.

Kontrowersje wzbudziły niektóre zapisy projektu ustawy Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa o zmianie niektórych ustaw w związku z uproszczeniem procesu inwestycyjno-budowlanego, która zakłada zmiany w: Prawie geodezyjnym i kartograficznym, Prawie budowlanym i ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Przedstawiciele miast członkowskich ZMP pozytywnie oceniają zmiany i kierunek działań dotyczących zapisów definicji ustawowych, a także warunków zabudowy i zagospodarowania terenów. Zwłaszcza te ostatnie, ponieważ przywracają pierwotną funkcji decyzji o warunkach zabudowy, tj. uzupełnienia istniejącej zabudowy, a nie kreowania nowych terenów pod zabudowę. Sprzeciw budzą natomiast nowe elementy, takie jak plan regulacyjny i obszary zorganizowanego inwestowania (OZI), które mogą negatywnie oddziaływać na kształtowanie i dbanie o porządek urbanistyczny. Wprowadzenie OZI, które mają być ustanawiane niezgodnie z obowiązującym studium i miejscowym planem, oznacza, że przez 2 lata po wejściu w życie ustawy istnieć będzie furtka do niekontrolowanej zabudowy, pogłębiającego chaos w planowaniu zabudowy.

Obecny na spotkaniu Michał Leszczyński, zastępca dyrektora Departamentu Polityki Przestrzennej w MIiB, wyjaśnił intencje i zamierzenia resortu oraz zapowiedział, że zostaną uwzględnione zgłaszane przez samorządy uwagi (np. OZI wyłącznie za zgodą gminy). Nowa, skorygowana wersja tej regulacji będzie przedstawiona do ponownych konsultacji za 2-3 tygodnie, w tym również przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Pozytywnie, choć z drobnymi uwagami (pominięcie szkół funkcjonujących w ramach zespołów i ośrodków), oceniono rządowy projekt ustawy o Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, gdyż stwarza on szansę na finansowe odciążenie JST w kwestii realizacji zadań związanych z zapewnieniem dostępu do Internetu szkołom prowadzonym przez samorządy.

Podobną opinię - temat wzbudził żywą dyskusję - uzyskał projekt ustawy o dochodach JST, na mocy którego samorządy będą mogły uzyskać dofinansowanie na budowę czy remont infrastruktury niezbędnej do uprawiania strzelnictwa i prowadzenia szkoleń strzeleckich, a także na budowę i remont pomników upamiętniających tradycję, chwałę i sławę oręża polskiego. Zgłoszono do projektu uwagi dotyczące: wysokości dotacji (100%, a nie 80%), udostępnienia majątku Skarbu Państwa na ten cel, zapewniania kosztów utrzymania obiektów oraz zrealizowania tego zamierzenia w porozumieniu z Ministrem Sportu.

Zaakceptowano projekt ustawy o samorządzie gminnym (z uwzględnieniem uwagi miasta Krakowa), który reguluje kwestie obowiązywania aktów prawa miejscowego dotyczące planowania i zagospodarowania przestrzennego w wyniku zmiany granic administracyjnych gmin. Dotychczasowy stan prawny skutkował tym, że w przypadku zmiany granic, nowo przyłączane tereny traciły swoje regulacje planistyczne. Była tu sytuacja niekorzystna z punktu widzenia praw nabytych mieszkańców danego obszaru. Zgodnie z zapisami nowelizacji, akty prawa miejscowego na obszarze włączanym do innej gminy będą obowiązywać do czasu uchwalenie nowych aktów, jednak maksymalnie przez okres 3 lat.

Joanna Proniewicz
rzecznik prasowy ZMP