Pragniemy zwrócić uwagę na to, że wspólne stanowisko Strony Samorządowej KWRiST, skierowane do szefowej Grypy zadaniowej RECOVER w Komisji Europejskiej w dniu 10 czerwca 2021, spowodowało bardzo ważne zmiany w ostatecznej wersji KPO:
1. Kwestia podziału KPO na część dotacyjną i część kredytową
W projekcie KPO wydzielono tzw. część dotacyjną (bezzwrotną) i część kredytową (zwrotną). Wiceminister W. Buda obstawał przy tym twardo na stanowisku, że ten podział oznacza zobowiązanie beneficjentów końcowych do spłaty kredytu (nota bene zaciągniętego przez Komisję Europejską i zagwarantowanego w odpowiednich częściach przez rządy państw członkowskich, w tym Polski). W naszym stanowisku sprzeciwiliśmy się takiemu sztywnemu podejściu, wskazując, że udziału w spłacie „części kredytowej” można wymagać jedynie od beneficjentów, którzy w wyniku otrzymania wsparcia z KPO wygenerują nowy przychód lub oszczędności. Według nas przypisanie w KPO różnych działań do części dotacyjnej lub kredytowej oznacza wyłącznie źródło pochodzenia środków, jakie otrzymuje Polska jako kraj, a nie jakiekolwiek zobowiązania dla beneficjentów.
Przyjmując naszą argumentację Komisja Europejska wskazała wyraźnie (np. w p. B3.4.1 – zielona transformacja miast), że: „The allocation of projects to the beneficiary entities shall ensure a balanced distribution between entities across the country, considering population and geographical coverage. The cost of repayment of the loan shall not require contributions by the final recipients or the local governments in any form. This provision shall not apply to investment projects that generate relevant revenues or cost savings.”, czyli: „Przydział projektów podmiotom będącym beneficjentami zapewnia równomierny rozkład pomiędzy podmiotami w całym kraju, biorąc pod uwagę populację i zasięg geograficzny. Koszt spłaty pożyczki nie wymaga udziału beneficjentów końcowych lub lokalnych samorządów w jakiejkolwiek formie. Przepis ten nie ma zastosowania do projektów inwestycyjnych, które przynoszą odpowiednie oszczędności w przychodach lub kosztach.”
2. Znaczenie Komitetu Monitorującego
W końcowej części projektu decyzji zapisano m.in.: „Komitet Monitorujący składający się z interesariuszy i partnerów społecznych zaangażowanych we wdrażanie planu naprawy i odporności zostanie ustanowiony w drodze aktu ustawodawczego. Komitet Monitorujący nadzoruje skuteczną realizację planu naprawy i odporności. Akt ustawodawczy będzie zawierał postanowienie wprowadzające wymóg prawny konsultowania się z Komitetem Monitorującym w trakcie realizacji planu naprawy i odporności.” Ustawa „wdrażająca” zawiera stosowne regulacje, teraz od nas, od naszych przedstawicieli w Komitecie Monitorującym, będzie zależało, czy ten wymóg odpowiednio wyegzekwujemy i wykorzystamy.
Widać z tego, że w sprawach europejskich – jeśli jest taka potrzeba – warto czasami skontaktować się bezpośrednio w instytucjami unijnymi i przedstawić swoje argumenty. Także w sprawach jednostkowych (indywidualnych).
W ZAŁĄCZENIU POLSKA WERSJA UWAG KE DO KPO (Analiza planu odbudowy i zwiększania odporności Polski Towarzyszący dokumentowi: Wniosek dotyczący DECYZJI WYKONAWCZEJ RADY w sprawie zatwierdzenia oceny planu odbudowy i zwiększania odporności Polski)
