Stanowisko Związku Miast Polskich
w sprawie
art. 40 ustawy z dnia 28 marca, mieniającej ustawę z 2 marca br., dot. epidemii CoViD-19

Zarząd Związku Miast Polskich protestuje przeciwko przyjęciu w sposób urągający zasadom demokracji, zgłoszonej w drugim czytaniu poprawki nr 177, która w uchwalonej ustawie o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziała¬niem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, jest zawarta w art. 40.

Zarząd stwierdza, że postępowanie to oznacza okazanie przez większość sejmową lekceważenia wobec współobywateli i prawa.

Najpierw wobec ludzi, dzisiaj zagrożonych epidemią niebezpiecznego dla życia wirusa:
- wszystkich obywateli, spośród których 72% uważa, że termin wyborów trzeba przełożyć;
- tych setek tysięcy osób, które w związku z przeprowadzeniem wyborów będą musieli spotykać się i przemieszczać wielokrotnie, również przed dniem wyborów.

Większość sejmowa wykazała także lekceważenie prawa:
- Konstytucji, która gwarantuje równe dla wszystkich bierne prawo wyborcze, a zwłaszcza prawo do ochrony życia i zdrowia, którego zapewnienie jest obowiązkiem władz publicznych;
- orzeczeń trybunału Konstytucyjnego, które nie dopuszczają zmian w prawie wyborczym, mogących wpłynąć na wynik wyborów, w okresie 6 miesięcy przed ich terminem;
- ustaw i rozporządzeń, które dotyczą przeciwdziałania chorobom zakaźnym, a zwłaszcza obecnej epidemii CoViD-19.
Zwracamy uwagę na bezprecedensowy sposób przeprowadzenia tej zmiany w rządowym projekcie: zgłoszenie jej w drugim czytaniu, bez związku z procedowanym projektem i bez uzasadnienia.

W tej sytuacji apelujemy do Senatu RP o wykreślenie z ustawy art. 40.

Do większości sejmowej apelujemy o wzięcie pod uwagę wartości, których przestrzegania wymaga obecna sytuacja i o nieodrzucanie spodziewanej poprawki Senatu.
Zarząd przypomina równocześnie swoje stanowisko z 25 marca 2020 roku, w którym, biorąc pod uwagę liczne pisma i wnioski z miast, zwrócił uwagę na konieczność odłożenia w okresie epidemii wszelkich wyborów, także wyborów i referendów lokalnych. Wykazaliśmy, że już obecnie została wprowadzona w życie większość ograniczeń praw i wolności obywatelskich, przewidziana w ustawie o stanie klęski żywiołowej, zatem faktycznie został on już wprowadzony. Trzeba go tylko – zgodnie z prawem – ogłosić.
Związek domaga się od ustawodawcy i rządu poważnego i odpowiedzialnego traktowania władz samorządowych. Mamy taką samą, jak władze centralne, legitymację do działania na rzecz naszych mieszkańców, wobec których i za których ponosimy pełną odpowiedzialność. Chcemy się z niej wywiązać i zamierzamy to zrobić. Dlatego przepisy prawa, które dotyczą realizacji zadań przez samorządy, muszą być z nami konsultowane, zgodnie z Konstytucją i ustawami.

UZASADNIENIE znajduje się w załączonym stanowisku.