Jest to forum wypracowania wspólnego stanowiska rządu i samorządu terytorialnego wobec problemów związanych z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego i polityką państwa względem samorządu.
Komisja składa się z 24 przedstawicieli rządu i samorządu, po 16 przedstawicieli obu stron. Stronę samorządową stanowią wyznaczeni przedstawiciele 8 ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego (Związku Miast Polskich, Unii Metropolii Polskich, Związku Gmin Wiejskich RP, Związku Powiatów Polskich, Związku Województw RP, Unii Miasteczek Polskich oraz Związku Samorządów Polskich i Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych ) – po dwóch z każdej korporacji. Strona rządowa Komisji Wspólnej składa się z ministra właściwego do spraw administracji publicznej oraz 15 przedstawicieli powoływanych i odwoływanych przez Prezesa Rady Ministrów. KWRiST działa od 1995 r.
KWRiST wyraża opinię dotyczącą projektu aktu prawnego na zasadzie jej uzgodnienia przez obie strony Komisji. Rada Ministrów oraz inne podmioty właściwe do przygotowania projektów aktów normatywnych dotyczących problematyki samorządu terytorialnego zobowiązane są przedstawić Komisji Wspólnej do zaopiniowania projekty tych dokumentów wraz z prognozą ich skutków. Termin wyrażenia opinii o projekcie wynosi 30 dni od dnia doręczenia projektu. Opinia KWRiST dotycząca projektów dokumentów rządowych jest dołączana do projektu. Opinia może być pozytywna, pozytywna z uwagami lub negatywna. W przypadku braku uzgodnienia, każda ze stron przyjmuje własne stanowisko w sprawie będącej przedmiotem obrad.
Komisja Wspólna spotyka się w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak, niż co 2 miesiące. W ostatnich latach utarła się praktyka, że posiedzenia odbywają się w ostatnią środę miesiąca. Pracami Komisji Wspólnej kierują dwaj współprzewodniczący. Z ramienia strony rządowej jest to minister właściwy do spraw administracji publicznej. Przedstawicielem samorządu terytorialnego jest osoba wybrana przez członków strony samorządowej spośród jej grona. W tej chwili współprzewodniczącego KWRiST ze strony samorządowej desygnuje po kolei każda organizacja samorządowa na okres 8 miesięcy (dzięki temu w ciągu 4-letniej kadencji samorządowej każda organizacja współprzewodniczy Komisji).
Skład Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego:
Strona samorządowa
- Grzegorz Cichy, Burmistrz Proszowic, Unia Miasteczek Polskich, Współprzewodniczący KWRiST
- Eugeniusz Gołembiewski, Burmistrz Kowala, Unia Miasteczek Polskich
- Krzysztof Iwaniuk, Wójt Terespola, Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP
- Jacek Brygman, Wójt Gminy Cekcyn, Związek Gmin Wiejskich RP
- Piotr Całbecki, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Związek Województw RP
- Grzegorz Schreiber, Marszałek Województwa Łódzkiego, Związek Województw RP
- Jacek Karnowski, Prezydent Miasta Sopotu, Związek Miast Polskich
- Jacek Sutryk, Prezydent Miasta Wrocławia, Związek Miast Polskich
- Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublina, Związek Miast Polskich/Unia Metropolii Polskich
- Marcin Krupa, Prezydent Miasta Katowice, Unia Metropolii Polskich
- Jan Grabkowski, Starosta Poznański, Związek Powiatów Polskich
- Lucyna Sokołowska, Członek Zarządu Powiatu Rzeszowskiego, Związek Powiatów Polskich
Marek Wójcik, Pełnomocnik ds. Legislacji Związek Miast Polskich, Sekretarz strony samorządowej KWRiST
Strona rządowa
- Agnieszka Buczyńska Minister do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego - członek KWRiST
- Marzena Okła-Drewnowicz Minister do spraw Polityki Senioralnej - członek KWRiST
- Grzegorz Karpiński Sekretarz Stanu, Zastępca Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów - członek KWRiST
- Piotr Borys Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki - członek KWRiST
- Henryk Kiepura Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej - członek KWRiST oraz współprzewodniczący Zespołu do Spraw Edukacji, Kultury i Sportu
- Paweł Olszewski Sekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji - członek KWRiST oraz współprzewodniczący Zespołu do Spraw Społeczeństwa Informacyjnego
- Waldemar Sługocki Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii - członek KWRiST
- Tomasz Szymański Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji - członek KWRiST oraz współprzewodniczący Zespołu do Spraw Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli i współprzewodniczący Zespołu do Spraw Ustroju Samorządu, Obszarów Miejskich i Metropolitalnych
- Jan Szyszko Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej - członek KWRiST oraz współprzewodniczący Zespołu do Spraw Międzynarodowych, Unii Europejskiej i Polityki Regionalnej
- Mikołaj Dorożała Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska - członek KWRiST oraz współprzewodniczący Zespołu do Spraw Energii, Klimatu i Środowiska
- Przemysław Koperski Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury - członek KWRiST oraz współprzewodniczący Zespołu do Spraw Infrastruktury, Urbanistyki i Transportu
- Marek Kos Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia - członek KWRiST oraz współprzewodniczący Zespołu do Spraw Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej
- Hanna Majszczyk Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów - członek KWRiST oraz współprzewodnicząca Zespołu do Spraw Systemu Finansów Publicznych
- Adam Nowak Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - członek KWRiST oraz współprzewodniczący Zespołu do Spraw Obszarów Wiejskich, Wsi i Rolnictwa
- Paweł Zgórzyński Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - członek KWRiST
Szymon Wróbel, Zastępca Dyrektora Departamentu Administracji Publicznej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sekretarz strony rządowej KWRiST
Zespoły problemowe Komisji
- Zespół do Spraw Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli
- Zespół do Spraw Edukacji, Kultury i Sportu
- Zespół do Spraw Energii, Klimatu i Środowiska
- Zespół do Spraw Infrastruktury, Urbanistyki i Transportu
- Zespół do Spraw Międzynarodowych Unii Europejskiej i Polityki Regionalnej
- Zespół do Spraw Obszarów Wiejskich, Wsi i Rolnictwa
- Zespół do Spraw Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej
- Zespół do Spraw Społeczeństwa Informacyjnego
- Zespół do Spraw Statystyki Publicznej
- Zespół do Spraw Systemu Finansów Publicznych
- Zespół do Spraw Ustroju Samorządu, Obszarów Miejskich i Metropolitalnych
Więcej informacji na stronie Komisji Wspólnej