KOMUNIKAT
PŁACE SAMORZĄDOWCÓW PEŁNIĄCYCH FUNKCJE Z WYBORU

W związku z zainteresowaniem mediów i opinii publicznej kwestią wynagrodzeń w samorządach, związanym z ustawą przyjętą w „zwykłym” (tzn. nagle, bez konsultacji i analiz) trybie, informujemy, że:

1. Począwszy od 1999 roku, kiedy to nastąpiła pierwsza odgórna regulacja płac samorządowców, poprzez ich znaczące obniżenie (J. Miller), uległy one nie tylko zamrożeniu (D. Tusk), ale także radykalnemu zmniejszeniu (J. Kaczyński)*. Podobne decyzje dotyczyły funkcji ministerialnych. Nieodpowiedzialny sposób podejmowania tych decyzji spowodował deprecjację funkcji publicznych, związanych – w odróżnieniu od posłów i senatorów – z poważną odpowiedzialnością prawną, finansową i polityczną. Skutkiem takiego patologicznego podejścia jest niebezpieczna dla państwa sytuacja – spadające realnie zarobki w tej części sektora publicznego sprzyjają negatywnej selekcji. Motywacja do ubiegania się o te funkcje przez osoby posiadające kompetencje i doświadczenie w zarządzaniu będzie w takich warunkach nieuchronnie się obniżać. Taka sytuacja grozi, że sprawowaniem funkcji publicznych w niedługim czasie będą zainteresowane głównie osoby, których celem będzie wykorzystanie ich do innego, niekoniecznie zgodnego z prawem, sposobu zarobkowania. Szerzej pisaliśmy o tym wszystkim w informacji prasowej ze stycznia 2019 roku (w załączeniu).

2. Przyjęta w piątek ustawa jest w części dotyczącej samorządów nieprzemyślana, nielogiczna, a przede wszystkim – wbrew wyrażonej w uzasadnieniu intencji poszanowania autonomii samorządów – niezgodna z Konstytucją RP i Europejską Kartą Samorządu Lokalnego. Przyjęta bez konsultacji, a także bez próby rzetelnej refleksji, jest sprzeczna – zarówno co do treści jak i formy procedowania – z zasadami ustrojowymi państwa, w tym zwłaszcza z zasadą pomocniczości.

3. Związek Miast Polskich, po wyrażeniu sprzeciwu wobec nielegalnego – naszym zdaniem – rozporządzenia Rady Ministrów z maja 2018 roku, poprzez które obniżono wynagrodzenia samorządowców pełniących funkcje z wyboru o 20%, przygotował i złożył na ręce przedstawiciela rządu własny projekt ustawy, przedstawiony w Sejmie na konferencji prasowej 30 stycznia 2019 r. (informacja w załączeniu). Projekt m.in. eliminuje patologię, w wyniku której wielu pracowników urzędów miast i gmin zarabia znacznie więcej niż prezydent, burmistrz, wójt. Nasz projekt, poparty analizami, zgodny z Konstytucją i EKSL, trafił do szuflady.

4. Związek Miast Polskich od ponad dwóch lat domaga się – w sposób konstruktywny, bo z przedłożeniem pod rozwagę i dyskusję własnego projektu – odpowiedzialnego podjęcia problemu wynagrodzeń w sektorze publicznym. Zamiast tego Sejm, pomijając ekspertów i partnerów społecznych, w najmniej odpowiednim momencie, podjął – powołując się na interes publiczny – decyzje, z których należy się wycofać, co wciąż umożliwia trwająca procedura legislacyjna i w czym może pomóc Senat RP.
Uważamy, że temat kształtowania wynagrodzeń osób pełniących funkcje publiczne w powiązaniu z zakresem ponoszonej odpowiedzialności należy rozpatrzyć w sposób, na jaki ten ważny problem zasługuje.

Poznań, 17 sierpnia 2020 r.

(-) Zygmunt Frankiewicz
Prezes Związku

(-) Andrzej Porawski
Dyrektor Biura

* W nawiasach nazwiska polityków odpowiedzialnych za wymienione decyzje.