W podjętym stanowisku Zarząd Związku Miast Polskich w sprawie zmian w gminnych systemach gospodarowania odpadami komunalnymi wynikających z ustawy z dnia 8 lipca 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach (w załączeniu), zwraca uwagę, że mimo uwzględnienia wielu propozycji o charakterze technicznym ustawa wciąż zawiera szereg złych rozwiązań, które pogorszą funkcjonowanie gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi.

Zarząd ponownie postuluje wprowadzenie rzeczywistej rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz rozpoczęcie prac nad całkowicie nową ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. - Nie ma sensu kolejne klajstrowanie rzeczywistości, i to takie nieudolne, że z jednej małej dziury, robi się jeszcze większa. Tak się nie da funkcjonować - zauważył Zygmunt Frankiewicz, prezes ZMP. – Powołany zespół doradczy do spraw systemowych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami działający przy Ministrze Klimatu i Środowiska jest wciąż zbyt mało wykorzystywany.

Negatywnie o nowelizacji ustawy „śmieciowej”

W obecnej nowelizacji członkowie Zarządu Związku zdecydowanie negatywnie ocenili uchwaloną zmianę wprowadzającą maksymalny pułap opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego stosowany w przypadku wyboru metody od ilości zużytej wody. Przyjęte rozwiązanie bowiem oprócz rodzin wielodzietnych będzie bezpodstawnie uprzywilejowywać inne gospodarstwa domowe, w których czasowo lub stale przebywa większa liczba osób generująca wyższe koszty systemu odpadowego, np. studenci, turyści, pracownicy tymczasowi, cudzoziemcy. Uniemożliwienie gminom pozyskiwania od tych osób opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w pełnej wysokości będzie powodować przerzucenie kosztów z tym związanych na innych mieszkańców.

Negatywnie również odnieśli się do zmiany umożliwiającej subsydiowanie gminnych systemów gospodarowania odpadami środkami niepochodzącymi z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w dowolnej wysokości i niezależnie od wystąpienia jakichkolwiek przesłanek. To ich zdaniem kamuflowanie rzeczywistych problemów gospodarowania odpadami komunalnymi, którymi są: galopujące koszty i brak przepisów regulujących rzeczywistą rozszerzoną odpowiedzialność producenta.

Oprócz tego Zarząd ZMP negatywnie zaopiniował brak zgody na podniesienie maksymalnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi uiszczanych przez właścicieli nieruchomości niezamieszkanych, w tym letniskowych, a także uchwalenie przepisów umożliwiających właścicielom nieruchomości letniskowych wystąpienie ze zorganizowanego przez gminę systemu odbioru odpadów komunalnych.

Przedstawiciele miast członkowskich ZMP mają nadzieję, że w Senacie zostaną wprowadzone zmiany merytoryczne do tej nowelizacji i wypracowane lepsze rozwiązania dotyczące gospodarowania odpadami komunalnymi, które korzystnie przełożą się na sytuację mieszkańców.

„Nie” dla przesunięcia „500 plus” do ZUS

Zarząd ZMP obradujący w Mielcu ocenił zdecydowanie negatywnie projekt ustawy Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej o pomocy państwa w wychowaniu dzieci. To bardzo zła regulacja, która nie tylko nie przyniesie spodziewanej optymalizacji realizacji świadczenia „500 plus”, ale poprzez zmianę podmiotu (z JST do ZUS) ograniczy dostępność do świadczenia i wydłuży czas oczekiwania na rozstrzygnięcie przyznające prawo do świadczenia wychowawczego oraz samą jego wypłatę. Przesunięcie obsługi tego świadczenia do ZUS-u, to kolejny etap centralizacji państwa. Argumentów przeciwko jest wiele.

Jak podkreślali przedstawiciele miast, pracownicy gmin poprzez długoletnie doświadczenie w udzielanej pomocy społecznej oraz poprzez zdobytą wiedzę na temat sytuacji rodzinnej świadczeniobiorców, są w stanie w bardziej efektywny sposób wykrywać sytuacje nienależnie pobranych świadczeń. Wszystkie świadczenia rodzinne znajdują się w strukturach MOPS-ów.
Samorządowcy z miast obawiają się ograniczenia dostępności świadczenia dla mieszkańców mniejszych gmin, co będzie spowodowane: brakiem oddziałów terenowych ZUS, wprowadzeniem wyłącznie formy elektronicznej składanego wniosku i wypłat świadczeń tylko w formie bezgotówkowej.

Od początku trwania programu „Rodzina 500 plus” JST wydały wiele publicznych środków, niezbędnych do realizacji programu. W chwili obecnej dysponują odpowiednimi zasobami, systemami informatycznymi oraz posiadają kilkuletnie doświadczenie, pozwalające na prawidłowe i sprawne prowadzenie postępowań administracyjnych. W związku z nową regulacją samorządy będą musiały pokryć koszty zwalniania pracowników (wypłata odpraw), na co nie mają przewidzianych środków w budżetach. W samym Krakowie będzie to dotyczyło około 50 osób.

Wątpliwości wokół programów

W kwestii Programu Inwestycji Strategicznych ustalono, że ze względu m.in. na sprzeczne informacje na temat programu pochodzące z różnych źródeł, np. na temat kryteriów, zasad finansowania, oceny wniosków, zostaną zebrane pytania z miast członkowskich i przekazane do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z prośbą o odpowiedź i wyjaśnienia. Samorządowcy obawiają się po raz kolejny, że nie będzie w tych procedurach przejrzystości, dlatego należałoby zapewnić uczestnictwo w nich stronie samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Mówił o tym m.in.  Jacek Karnowski, prezydent Sopotu.

Na spotkaniu w Mielcu reprezentanci ZMP rozmawiali także na wniosek miast na temat rozstrzygnięcia konkursu w Programie „Rozwój lokalny”. Kontrowersje wzbudziła nie tylko zmiana reguł w trakcie gry, która polegała na tym, że z puli 102 mln euro zamiast zapewnionych 15 grantów o wartości ok. 6 mln euro przyznano 29 o połowę mniejszej wartości, ale również sposób ogłoszenia na raty w otoczce marketingu politycznego (najpierw czeki, potem lista rankingowa). Uzgodniono po dyskusji, z udziałem m.in. Jacka Wiśniewskiego, prezydenta Mielca (to miasto, które aplikowało do tego programu, jednak bez powodzenia),  że Zarząd ZMP zajmie w tej sprawie stanowisko, w którym podkreśli m.in., że w trakcie całego procesu rozstrzygnięcia naboru została zagubiona idea zintegrowanego plano­wania i prowadzenia polityki rozwoju. W opinii Zarządu Związku powinny znaleźć się środki polskie na uzupełnienie finansowania zaplanowanych przez beneficjentów prorozwojowych projektów. W załączeniu Komunikat ZMP w tej sprawie.

Więcej 

• https://www.miasta.pl/aktualnosci/informacja-ministerstwa-funduszy-i-polityki-regionalnej-o-rozstrzygnieciu-programu-rozwoj-lokalny
• https://www.miasta.pl/aktualnosci/marketing-odwrocony-czyli-oglaszanie-wynikow-programu-rozwoj-lokalny
  
  
  

Potrzebny nowy model wynagradzania

Zarząd ZMP popiera wywołanie dyskusji i rozpoczęcie prac nad senackim projektem o pracownikach samorządowych, który będzie opierał się na projekcie przygotowanym przez ZMP w sprawie nowego modelu wynagradzania samorządowców (https://www.miasta.pl/aktualnosci/nowy-model-wynagradzania-samorzadowcow). Mimo obietnic ze strony przedstawicieli rządu, nikt nadal się tym projektem nie zajął. Samorządowcy pracujący w Zarządzie Związku zadeklarowali, że są otwarci na wspólne z innymi organizacjami samorządowymi korekty dotyczące zaproponowanych algorytmów.

Projekty z uwagami i opiniami

Prezydenci i burmistrzowie z ZMP zdecydowali, żeby przekazać uwagi z miast do autorów regulacji w sprawie projektu ustawy o drogach publicznych (MI) oraz projektów rozporządzeń w sprawach: szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, szacowania szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową, bezpieczeństwa i higieny pracy w komunikacji miejskiej oraz autobusowej komunikacji międzymiastowej, baz danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej.

Pozytywnie zaopiniowali projekt ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (różne placówki w jednym budynku) oraz projekt rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Natomiast negatywną opinię wydali wobec projektów ustaw - Prawo wodne (podnosi koszty funkcjonowania przedsiębiorstw komunalnych), o spółdzielniach, o dodatkach mieszkaniowych, o podatku dochodowym od osób fizycznych (większa ulga za internet – pozytywna ocena, ale brak rekompensaty dla JST).

Granice do zmiany

W kwestii zaopiniowania wniosków miast (w tym z Rzeszowa i Sanoka) o zmianę granic, Zarząd ZMP przychylił się do zaplanowanych przez miasto Rzeszów zmian granic. Podzielił także argumenty przedstawione we wniosku Rady Miasta Sanoka i pozytywnie zaopiniował propozycję poszerzenia miasta o terytorium trzech sołectw: Zabłociec, Trepczy i Bykowiec. Opinia ta zostanie przedstawiona na Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Ponadto poparcia udzielono dla wszystkich wniosków gmin, które chcą uzyskać status miasta. W załączeniu stanowisko.

Odstrzał zwierząt i porzucone pojazdy

Zarząd zaakceptował też stanowiska Komisji Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego ZMP dotyczące zmian w Prawie łowieckim oraz w Prawie o ruchu drogowym (w załączeniu). Obecnie w przepisach prawa brakuje jednoznacznego wskazania podmiotu, który zorganizuje i sfinansuje odłowy oraz odstrzały dzikich zwierząt (np. dzików, lisów, łosi) w zurbanizowanych terenach, zarówno z terenów publicznych jak i prywatnych, w tym ich transport do środowiska naturalnego, oraz odłowy czy odstrzały dzikich zwierząt rannych, chorych lub stwarzających zagrożenie, ich transport i leczenie. W drugiej sprawie, Komisja ZMP zwraca uwagę, że aktualne uprawnienie usuwania pojazdów wyłącznie z drogi jest niewystarczające, dlatego powinna istnieć możliwość usuwania pojazdów z miejsc dodanych w propozycji zmiany art.50 a, ust.1, ponieważ przeważnie należą do JST.

Zarząd ZMP przyjął w poczet miast członkowskich kolejne nowe miasta - Sulejów, Opoczno i Nowy Dwór Mazowiecki (https://www.miasta.pl/aktualno... ). Obecnie do Związku należą 352 miasta, w których mieszka ponad 78% miejskiej ludności całego kraju.

Przed spotkaniem odbył się briefing prasowy z udziałem senatora Zygmunta Frankiewicza, prezesa ZMP i Jacka Wiśniewskiego, prezydenta Mielca i członka Zarządu ZMP.

Program posiedzenia jest dostępny TUTAJ.

Joanna Proniewicz, rzecznik prasowa ZMP