16 stycznia 2025 roku zakończył się pierwszy etap naboru dla miast w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Obecnie trwa ocena wniosków złożonych przez 119 średnich miast. – Ta ocena jeszcze trochę potrwa, jednak my nie chcemy tracić czasu. Dlatego też we współpracy ze Związkiem Miast Polskich i jego partnerem – szwajcarskim konsorcjum ENCO Urbanplan - zapraszamy miasta do uczestnictwa w seminariach Forum Rozwoju Lokalnego oraz w całej ofercie edukacyjnej przygotowanej przez ZMP, która jest dostępna za pośrednictwem strony www.wsparciemiast.pl – powiedziała Katarzyna Zbrojkiewicz-Zamęcka, naczelnik Wydziału Programów Pomocowych i Projektów Instytucjonalnych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej podczas drugiego już seminarium FRL zorganizowanego w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Odbyło się ono 20 marca br. pt. „Szwajcarskie podejście do partycypacji mieszkańców Włączanie lokalnej społeczności w podejmowanie decyzji w istotnych dla niej sprawach”.
Szwajcaria posiada bogatą historię i tradycję demokracji partycypacyjnej opartej o zasadę subsydiarności, czyli przekonania, że państwo jest po to, aby pomagać obywatelom, a nie ich zastępować. To szczególna cecha Szwajcarii.
- Podejmowanie kluczowych decyzji dotyczących spraw lokalnych jest obecnie nie tylko istotnym priorytetem politycznym – bo jest to podstawa budowania państwa demokratycznego - ale z punktu widzenia zarządzania miastem wiemy, że dzisiaj partycypacja mieszkańców jest niezbędnym wymogiem skutecznego i efektywnego zarządzania miastem – mówi Tomasz Kayser, koordynator Forum Rozwoju Lokalnego ZMP.
Związek Miast Polskich ma dosyć długą tradycję współpracy z samorządami szwajcarskimi. – W ramach tej współpracy sporo dowiedzieliśmy się i nie raz przekonaliśmy się, że doświadczenia szwajcarskie w lokalnym zarządzaniu są ciekawe z naszego punktu widzenia nie tylko w zakresie dzisiejszego tematu seminarium, czyli demokracji partycypacyjnej, ale także efektywnej organizacji i na przykład gospodarki komunalnej – mówił podczas spotkania Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP.- Sam byłem zafascynowany sposobem, w jaki Szwajcarzy rozwiązali problem zagospodarowania odpadów stałych i to nie tylko komunalnych, ale także przemysłowych. Potrafili to zrobić w jednym systemie, bardzo efektywnym i skutecznym. Zmotywowały ich do takiego podejścia Alpy, które mają być zawsze piękne i zawsze czyste.
Różne formy demokracji partycypacyjnej, o których mowa była podczas seminarium, polskie samorządy także próbują wdrażać w swojej praktyce, jednak Szwajcarzy są w tej dziedzinie mistrzami.
Uczestnicy spotkania mieli okazję skorzystać z wiedzy i doświadczeń szwajcarskich ekspertów oraz przedstawicieli miast, którzy przedstawili przykłady ciekawych i innowacyjnych rozwiązań partycypacyjnych w planowaniu rozwoju, działaniach dla klimatu, energii czy modernizacji budynków.
Pokazany został szwajcarski model partycypacyjny widziany z szerszej perspektywy, a także zaprezentowano zasady demokracji deliberatywnej i wykorzystywanie coraz popularniejszych także w Polsce paneli obywatelskich. Uczestnicy seminarium mieli okazję także przyjrzeć się rozwiązaniom stosowanym przez szwajcarskie miasta: Zurych, Carouge i Thun. Zobaczyli, jak tam władze miast wykorzystują różne techniki, instrumenty i metody partycypacji , aby identyfikować inicjatywy mieszkańców, rozwijać je, włączać te inicjatywy w główny nurt działań miasta, pozyskując mieszkańców i ekspertów do rozwiązywania różnych problemów lokalnych.
Jak zaznaczyła Maren Kornmann, Dyrektor Zarządzająca konsorcjum Enco-Urbaplan, instytucja ta będzie w najbliższych latach wspierać Związek Miast Polskich w przekazywaniu polskim miastom wiedzy eksperckiej i dobrych przykładów ze Szwajcarii.
Zapraszamy do obejrzenia zapisu wideo seminarium oraz zapoznania się z prezentacjami gości spotkania.
Przypomnijmy, że celem Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast jest podnoszenie jakości życia mieszkańców średnich miast tracących funkcje miejskie oraz zmniejszanie różnic społeczno-gospodarczych pomiędzy miastami polskimi i szwajcarskimi.
Szerszą relację z seminarium opublikujemy w najbliższym numerze Miesięcznika „Samorząd Miejski”.
