Kolejny projekt nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa m.in. 

- upraszcza procedury związane z przebudową lub zmianą sposobu użytkowania budynków będących w posiadaniu JST i przeznaczonych docelowo na cele mieszkalne; 

- umożliwia dofinansowanie zadań realizowanych na rzecz obywateli Ukrainy przez powiatowe i wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności

- wprowadza rozwiązania służące racjonalnemu i stabilnemu zapewnieniu przez samorządy opieki nad najmłodszymi dziećmi uchodźców, w szczególności w sytuacji, gdy ich rodzice pracują,

- ułatwia organizowanie nauki uchodźców z Ukrainy, w tym do dodatkowej nauki języka polskiego dla osób będących oraz niebędących obywatelami polskimi, które kształciły się za granicą

- umożliwia organizowanie przez powiatowe urzędy pracy szkoleń z języka polskiego dla cudzoziemców,

- umożliwia w kolejnych latach szkolnych organizowanie oddziałów przygotowawczych w szkołach sportowych i mistrzostwa sportowego.

23 maja trafił na Radę Ministrów, a następnie, jeszcze w tym tygodniu zajmie się nim Sejm. Przedstawiciele strony samorządowej zgłosili do niego uwagi i nowe propozycje rozwiązań.

Samorządowcy z doraźnego Zespołu ds. uchodźców z Ukrainy umówili się z wiceministrem Pawłem Szefernakerem, pełnomocnikiem rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy, który współprzewodniczy jego pracom ze strony rządowej, że część ich poprawek zostanie przyjęta przez Radę Ministrów, jednak główne - będą wspólnie zgłoszone w trakcie prac parlamentarnych.

Prawo budowlane

Samorządowcy postulują, by rozszerzyć katalog podmiotów, które mogą stosować uproszczoną procedurę adaptacji obiektów budowlanych użyteczności publicznej (należących do Skarbu Państwa czy gmin) w obiekty mieszkalne dla uchodźców. Oprócz jednostek samorządu terytorialnego miałyby to być np. samorządowe osoby prawne, w tym spółki kapitałowe, w których JST ma powyżej 50% akcji lub udziałów, a także związki i stowarzyszenia JST.

Aby przyspieszyć proces adaptacji na mieszkania budynków, które znajdują się pod opieką konserwatora zabytków, obiekty te mają podlegać nie uzgodnieniu, a jedynie zgłoszeniu do konserwatora zabytków.

Rynek pracy

Sporo propozycji zawartych w projekcie ułatwi zatrudnianie uchodźców w Polsce. Projekt zawiera też m.in. zapisy zwiększające dostępność kursów języka polskiego dla uchodźców. W przypadku lekarzy i pielęgniarek samorządy zawodowe będą mogły się ubiegać o 3 kursy językowe za 3 tysiące zł na osobę dla tych grup zawodowych. Samorządowcy chcą rozszerzenia tych zapisów również o inne grupy zawodów medycznych, np. fizjoterapeutów z Ukrainy.

Poprawka samorządowa dotyczy też kursów językowych organizowanych przez urzędy pracy. Obecne przepisy obligują do zwrotu kosztów, jeśli dana osoba nie skończy kursu lub nie podejmie pracy w Polsce. W sytuacji wojny ten przepis jest wątpliwy, bo jeśli ktoś wróci na Ukrainę walczyć w obronie kraju, to nie należy go ścigać. Poza tym samorząd nie jest w stanie tego w żaden sposób sprawdzić. Dlatego samorządowcy postulują rezygnację z tego zapisu wobec uchodźców.

Opieka nad dziećmi

Projekt zawiera również zapisy dotyczące tworzenia klubików dziecięcych, czyli punktów przedszkolnych dla dzieci z Ukrainy, prowadzonych przez tzw. dziennych opiekunów. Przepisy dotyczące tego zagadnienia są enigmatyczne i nie wiadomo, czy będą takie same jak w przypadku funkcjonujących już w Polsce klubów dziecięcych tworzonych dla polskich dzieci. Główna wątpliwość dotyczy finansowania tej formy opieki nad dziećmi. Samorządowcy zgłosili więc postulat, by z budżetu państwa było przekazywane dofinansowanie w wysokości 400 zł na każde dziecko.

Edukacja

Dobra wiadomość dla gmin w kwestii zapewnienia miejsc dla dzieci uchodźców w szkołach rejonowych. Dziś gminy mają obowiązek przyjąć do szkoły podstawowej dzieci mieszkające w danym obwodzie szkolnym lub zapewnić im miejsce w innej, nieodległej placówce. W sytuacji, gdy zwłaszcza w dużych miastach przebywają tysiące uchodźców zadanie to może okazać się niewykonalne. Dlatego minister edukacji i nauki będzie mógł zmianą zapisów rozporządzenia czasowo znieść ten obowiązek.

Pomoc społeczna

Samorządowcy zaproponowali gotowe rozwiązania dotyczące włączania osób niepełnosprawnych z Ukrainy do polskiego systemu. W rozporządzeniu wydawanym przez ministra właściwego ds. rodziny i polityki społecznej na okres przejściowy wynoszący 6 miesięcy miałyby się znaleźć zapisy umożliwiające przeniesienie orzecznictwa ukraińskiego do polskich warunków. W ciągu tego czasu uchodźca, który np. nie ma ze sobą dokumentów poświadczających stopień niepełnosprawności będzie musiał przedłożyć dokumentację z Ukrainy lub skompletować dokumentację zgodną z polskimi wymogami. Jednocześnie przez te 6 miesięcy uchodźca, który podpisze oświadczenie o posiadanym stopniu niepełnosprawności zostanie włączony do polskiego systemu świadczeń dla osób niepełnosprawnych.

Poniżej publikujemy projekt nowelizacji oraz propozycje poprawek samorządowych.
hh