Właśnie minął rok od kiedy Związek Miast Polskich zaprasza w zasadzie co miesiąc praktyków z miast oraz ekspertów na seminaria online Forum Rozwoju Lokalnego z cyklu „Uruchomienie endogennych potencjałów warunkiem rozwoju małych i średnich miast w Polsce”. Spotkanie zorganizowane 8 kwietnia br. było swoistym podsumowaniem i przeglądem tematów poruszanych podczas dotychczasowych seminariów, a więc kwestii gospodarczych, środowiskowych, dotyczących finansów samorządowych, mieszkalnictwa, demografii, PPP i współpracy ponadlokalnej.
Organizując seminarium poświęcone Krajowej Polityce Miejskiej 2030, Związek Miast Polskich miał dwa cele: chciał poinformować miasta o aktualnym stanie prac oraz zaprosić do szerokiej dyskusji nad KPM, rozpoczynając tym samym prace nad zbieraniem postulatów z miast.
Krajowa Polityka Miejska 2030 to dokument, w którym ma być opisana strategia wspierania rozwoju miast na najbliższe 10 lat. Harmonogram prac nad nim obejmuje lata 2021-2022.
Obecnie obowiązująca Krajowa Polityka Miejska została uchwalona w 2015 roku. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej rozpoczęło prace nad jej aktualizacją w 2019 roku podczas Kongresu Polityki Miejskiej w Kielcach. Od tego czasu pracuje z różnymi grupami i środowiskami, aby dopasować ten dokument do zmieniających się potrzeb w naszym kraju oraz wymagań Unii Europejskiej. Nad dokumentem pracuje m.in.
zespół międzyresortowy oraz grupy eksperckie, których prace koordynuje Instytut Rozwoju Miast i Regionów. We wszystkich tych gremiach uczestniczą przedstawiciele Związku Miast Polskich. Efektem tych prac ma być projekt aktualizacji KPM, który zostanie zaprezentowany w czerwcu na Kongresie Polityki Miejskiej w Katowicach.
Podczas seminarium Daniel Baliński, zastępca dyrektora Departamentu Strategii Rozwoju w MFiPR przedstawił założenia aktualizacji Krajowej Polityki Miejskiej 2030 oraz dalszych prac nad dokumentem. Przedstawiciele Związku i samorządów biorący udział w pracach grup eksperckich omówili aktualny stan prac w 6 obszarach: kształtowania przestrzeni, gospodarki i rynku pracy, transportu i mobilności miejskiej, mieszkalnictwa i polityki społecznej, środowiska i adaptacji do zmian klimatu oraz zarządzania i finansów publicznych.
Także uczestniczący w spotkaniu samorządowcy mieli okazję przekazać swoje przemyślenia i pomysły, które - ich zdaniem – powinny znaleźć się w Krajowej Polityce Miejskiej. I tak pojawił się pomysł, by w dokumencie zaakcentowane zostały pozytywne, pionierskie doświadczenia miast dotyczące np. lokalnych rynków energetycznych czy gospodarki opartej o wodór. Poruszono temat przygotowania miast do przyjmowania nowych grup mieszkańców. Powinno się rozwijać przychylność choćby mieszkalnictwa dla cudzoziemców chcących pracować i mieszkać w polskich miastach. Mówiono dalej o tym, że miasta potrzebują większej swobody prawnej, by mogły realizować projekty, a także większej elastyczności rozwiązań prawnych i dostosowania ich do wielkości i specyfiki miast.
Kolejnym wyzwaniem, które zdaniem uczestników seminarium powinno znaleźć odzwierciedlenie w nowej KPM jest transport publiczny. Jak po doświadczeniach pandemii na nowo zachęcić mieszkańców do korzystania ze zbiorowej komunikacji wiedząc, że miasta nie są w stanie przyjąć zwiększonej liczby prywatnych aut? A przecież pozostaje jeszcze aspekt jakości powietrza, na której poprawę można liczyć tylko, jeśli dużo więcej mieszkańców niż obecnie przesiądzie się do publicznej komunikacji czy na rowery. W tym kontekście uczestnicy dyskusji przywoływali pomysł na miasta 15-minutowe, a warto pamiętać, że Sztokholm pracuje już nad realizacją koncepcji miasta 1-minutowego.
Prezydent Piły, Piotr Głowski zwrócił uwagę na zmienioną rzeczywistość, która czeka miasta po pandemii. Zagrożenia, które pojawią się w największych miastach (np. puste przestrzenie biurowe), mogą być szansą dla mniejszych. Jego zdaniem największym długoterminowym wyzwaniem, przed którym stoimy, jest koncepcja „zielonego miasta” (Green City). – To nie tylko kwestia zieleni – mówił. - Zaczyna się od planowania przestrzennego, by miasto mogło być 15-minutowe. Do tego trzeba dołączyć legislację, bo na przykład dziś nie ma prawa, które pozwoliłoby magazynować i transportować wodór.
Z pewnością najważniejszymi hasłami na kolejne lata są neutralność klimatyczna, samowystarczalność energetyczna miast i adaptacja do zmian klimatu. – To my w miastach odpowiadamy za to, by nasze usługi komunalne czy transport były „zielone”, byśmy nie spuszczali wody do rzek, tylko zatrzymywali ją na miejscu, by wygaszane były wyspy gorąca w miastach – zauważył prezydent Piły. Apelował też, by nowa KPM zakładała równe szanse wszystkich miast na pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania miejskich projektów.
Przypomnijmy, że w zarysie nowej KPM pojawia się 5 istotnych celów. Są nimi: budowa miast dostępnych i przyjaznych dla wszystkich ich mieszkańców, podniesienie konkurencyjności i atrakcyjności gospodarczej miast, adaptacja miast do zmian klimatu i zwiększenie wykorzystania rozwiązań opartych na naturze, technologie cyfrowe oraz przeciwdziałanie negatywnym skutkom suburbanizacji i ponowne wykorzystanie przestrzeni w miastach.
Seminarium poświęcone Krajowej Polityce Miejskiej było jednym z działań, które Związek Miast Polskich podejmuje, aby skutecznie włączyć głos miast w prace nad tym dokumentem. Na portalu informacyjnym Związku od 24 marca otwarta jest ankieta, w której specjaliści i praktycy odpowiedzialni za funkcjonowanie i rozwój miast w rożnych jego dziedzinach na poziomie lokalnym mogą wyrazić swoje oczekiwania wobec tworzonej przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Krajowej Polityki Miejskiej. Udział w ankiecie można wziąć do 23 kwietnia. Więcej na ten temat TUTAJ.
Jak zapowiedział podczas seminarium dyrektor Biura ZMP, Andrzej Porawski, głosy przekazane podczas spotkania oraz odpowiedzi na ankietę posłużą do opracowania roboczych tez Związku do KPM 2030.
Zachęcamy do obejrzenia relacji wideo z seminarium (poniżej) oraz do zapoznania się z prezentacjami prelegentów (w załączeniu).
Przypomnijmy, że cykl seminariów jest realizowany w ramach Programu „Rozwój lokalny” wdrażanego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w ramach III edycji Funduszy norweskich i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. FRL to uruchomiona przez Związek Miast Polskich otwarta platforma samorządowo-rządowo-eksperckiej debaty oraz zintegrowany pakiet działań służących promocji podejścia oraz narzędzi zrównoważonego i endogennego rozwoju lokalnego.
Zapraszamy do zapoznania się z ogólną koncepcją FRL, nagraniami oraz innymi materiałami z poprzednich spotkań na nowym serwisie internetowym FRL - http://www.forum-rozwoju-lokalnego.pl/.
(epe)
