Dyskutowano m.in. o tym, jak przeciwstawiać się mowie nienawiści, czym są miasta praw człowieka. W drugiej części omówiono również funkcjonowanie Rad Kobiet w Polsce.
Jak przeciwstawiać się mowie nienawiści
Mowa nienawiści należy obecnie do najczęstszych form nietolerancji i ksenofobii w Europie. Szczególnie niepokojąca jest rosnąca obecność mowy nienawiści w dyskursie politycznym oraz jej upowszechnianie się w sferze publicznej, zwłaszcza w Internecie. Kiedy to, co nieakceptowalne staje się do przyjęcia i zaczyna być „normą”, pojawia się prawdziwe zagrożenie dla praw człowieka.
O praktycznych narzędziach przeciwstawiania się mowie nienawiści obecnej w przestrzeniach publicznych, na przykładzie Wrocławia, opowiedział Bartłomiej Ciążyński, wiceprezydent Wrocławia.
We Wrocławiu działa Wrocławskie Centrum Sprawiedliwości Naprawczej, które przy pomocy osób skazanych na karę ograniczenia wolności w postaci prac na cele społeczne usuwa z przestrzenni miejskiej Wrocławia około 3 000 elementów mowy nienawiści rocznie. Wrocław jest też pierwszym miastem sprawiedliwości naprawczej w Polsce. W listopadzie 2021 roku podczas międzynarodowej konferencji „Miasto Sprawiedliwości Naprawczej – most do porozumienia” przystąpił do grona miast Sprawiedliwości Naprawczej.
Europejska Karta Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym
Tekst Karty został zaktualizowany i zatwierdzony 6 grudnia 2022 przez Komitet Polityczny Rady Gmin i Regionów Europy. Zmiany w tym dokumencie omówiła podczas posiedzenia Komisji jej wiceprzewodnicząca, dr Marta Mazurek.
W ramach aktualizacji tego dokumentu, został on dostosowany do obecnych standardów inkluzyjnego języka oraz dokonano modyfikacji sformułowań dla ich większej czytelności.
Forma Karty zyskała na przejrzystości, a także dodano informacje ogólne na temat tego, jak doszło do powstania dokumentu. Wprowadzonych zostało 9 nowych artykułów wraz z uzasadnieniem i objaśnieniem. Nowe artykuły dotyczą następujących bloków tematycznych: zrównoważony rozwój dla zrównoważonej przyszłości, cyberprzemoc, przemoc wobec kobiet wybranych na stanowiska publiczne i członkiń personelu, intersekcjonalność i różnorodność, elastyczne miejsce pracy, cyfryzacja i włączenie cyfrowe, prawo do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, zmiany klimatu i prawo do zdrowego środowiska oraz zarządzanie kryzysowe i gotowość cywilna.
Stworzono wersję Karty w ETR - języku łatwym do czytania i rozumienia, a także poradnik na temat intersekcjonalności dla samorządów. I wreszcie, zapewniono nowe tłumaczenia Karty na 27 języków.
Miasta Praw Człowieka
dr Anna Strzałkowska oraz Justyna Białczak z Instytutu Miast Praw Człowieka opowiedziały czym są miasta praw człowieka oraz przedstawiły Ramę Miast Praw Człowieka opracowaną przez Agencję Praw Podstawowych.
Samorządy i władze lokalne mają obowiązek przestrzegania i realizacji praw człowieka oraz praw podstawowych niezależnie od tego, czy przyjęły formalną deklarację i politykę działania czy też nie. Miasta praw człowieka są jednak szczególne. Są to miasta, w których interesariuszki i interesariusze, w tym władze lokalne, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, biznes lokalny oraz mieszkańcy i mieszkanki miasta zobowiązały się do wspólnego działania na rzecz respektowania i realizacji praw podstawowych i praw człowieka. Przystąpienie do grona tych miast opiera się przede wszystkim na deklaracji i przyjęciu pewnego sposobu działania, który polega na powiązaniu każdej polityki sektorowej z prawami człowieka. Każde miasto jest inne, ma inne wyzwania i inne zasoby. Każde miasto musi zatem wypracować swój własny program realizacji praw człowieka.
Dobre praktyki we wdrażaniu praw człowieka w Białymstoku
W tym panelu dyskusyjnym uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z działalnością białostockich organizacji pozarządowych w zakresie wdrażania praw człowieka. Jerzy Mantur z Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku przedstawił raport nt. stylu życia dzieci i młodzieży w 2023 r.. Zaprezentowano też działania na rzecz dzieci podejmowane przez Stowarzyszenie Klanza, Centrum Pomocy Dzieciom oraz program Wychowawca podwórkowy.
Instrumentalizacja praw człowieka i mowa nienawiści w dyskursie społecznym i politycznym - dobre praktyki i mechanizmy zapobiegawcze wykorzystywane przez społeczeństwo obywatelskie
Antysemityzm i ksenofobia nie tylko utrwalają nienawiść wobec mniejszości, działają jak substytut, piętno, obarczając mniejszości winą za wszelkie niepowodzenia czy chaos polityczny i gospodarczy. Jakie wnioski powinniśmy wyciągnąć z doświadczeń społeczeństwa obywatelskiego i mniejszości?
O tym dyskutowano podczas panelu nt. dobrych praktyk i mechanizmów zapobiegawczych wykorzystywanych do walki z mową nienawiści przez społeczeństwo obywatelskie, który poprowadziła Anna Makówka- Kwapisiewcz z National Democratic Institute. W dyskusji udział wzięli Piotr Kwapisiewicz z Żydowskiego Stowarzyszenie Czulent, Elżbieta Mirga-Wójtowicz, Ośrodek Badań nad Migracjami, Uniwersytet Warszawski, Aleksandra Zapolska z Fundacji Zustricz oraz dr Tomasz Słupik z Instytutu Nauk Politycznych i dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
W drugiej części spotkania dyskutowano m.in. na temat praktycznych rozwiązań we wdrażaniu praw człowieka w samorządach. Przedstawiono również informację o funkcjonowaniu Rad Kobiet, pełnomocniczek i pełnomocników do spraw równego traktowania jako narzędzia wsparcia samorządów we wdrażaniu praw człowieka.
2 czerwca w Centrum Aktywności Społecznej w Białymstoku odbyły się warsztaty oraz zaprezentowane zostały dobre praktyki w zakresie wdrażania praw człowieka w samorządach.
