100 lat Gdyni
Jesień 1253 roku przyniosła pierwszą wzmiankę o Gdyni, wówczas obejmującej zaledwie część obecnego centrum miasta. Wieś istniała już wcześniej, choć zapewne niedługo. Starsze od niej i przez stulecia istotniejsze Oksywie pojawiło się w dokumentach w 1212 roku. Pomimo niewielkiego dystansu między obiema miejscowościami, dopiero w 1926 roku, czyli po siedmiu wiekach funkcjonowania, połączyły się one w jedno administracyjne ciało – Gdynię.
To Gdyni 10 lutego 1926 udzielono zezwolenia na przyjęcie nowego ustroju, czyli praw miejskich. Wsi, która jedynie przylegała do podoksywskich terenów przyszłego portu, ale za to miała swoją stację kolejową. W niepodległej Rzeczypospolitej, choć jeszcze według pozaborczych, pruskich przepisów.
W ciągu zaledwie kilku lat inwestycji portowej jej zaplecze, szczególnie Gdynia, stało się miejscem intensywnych procesów miastotwórczych. Nadmorskie położenie, punkt węzłowy tworzonego szlaku handlowego, miejsce lokalizacji usług i przemysłu, to główne czynniki sprawcze. O inwestycję, która stawała się dla młodego państwa coraz ważniejsza, należało odpowiednio zadbać – potrzebna była sprawna władza lokalna. Prawa miejskie miały ją wzmocnić.
Rzeczywistość prześcignęła oczekiwania. Rozrastająca się i włączająca sąsiednie miejscowości Gdynia, 1939 roku osiągnęła 127 tys. mieszkańców, dołączyła do grona najludniejszych polskich miast. Zachodziły w niej procesy urbanizacyjne, industrializacyjne i cywilizacyjne, na które inne ośrodki czekały dekadami, a wręcz stuleciami. Niemal od razu budowana na nowoczesną i „pokazową”, zyskiwała modernistyczne oblicze i dużą rozpoznawalność. Dzięki jednemu z kilku największych portów w Europie stała się kluczem do partnerstwa przez morze.